Graafmachine voor stroomkabels windparken getest

In de Alexiahaven op de Tweede Maasvlakte bij Rotterdam test baggergigant Van Oord momenteel de nieuwe graafmachine Deep Dig-It. Die is ontworpen om stroomkabels tot 5,80 meter onder de zeebodem te leggen. Deze zomer moet de machine voor het eerst aan de slag gaan met het leggen van stroomkabels naar windparken.

Op het eerste gezicht lijkt de Deep Dig-It net een tank. Hij is echter een stuk groter (17 x 8 x 11 meter) en zwaarder (125 ton) en heeft meer vermogen (1800 kilowatt, pakweg twee keer zoveel als een Leopardtank). En hij is niet ontworpen om op het slagveld te rijden, maar over de zeebodem. De Deep Dig-It is de nieuwste graafmachine van het Nederlandse Van Oord, helemaal uitgerust om de zeebodem open te maken en er vervolgens een forse stroomkabel in te leggen.

Dieper

Het bijzondere van de Deep Dig-It is dat hij de stroomkabels veel dieper in de bodem kan leggen dan zijn voorganger, de Dig-It, eveneens van Van Oord. De nieuwe machine legt kabels tot op 5,80 meter diepte, zijn voorganger kwam maar tot 2 meter.

Als kabels dieper liggen, dan heeft eigenaar TenneT er geen omkijken meer naar, zo is het idee. Kabels die minder diep in de zanderige bodem liggen, kunnen beschadigd raken door ankers van schepen, of de grote netten van vissers. ‘De ondergrond verandert door de stroming van het water’, vertelt Frank de Groen van Van Oord. Hoe dieper een kabel ligt, hoe liever dus.

Zware klussen onder water

De Deep Dig-It is gebouwd door het bedrijf Soil Machine Dynamics (SMD), dat is gespecialiseerd in grote machines die onder water – en vaak autonoom – zware klussen uitvoeren. Het bouwde ook de voorganger, de Dig-It, wat als voordeel heeft dat de werknemers van Van Oord relatief makkelijk ook met de nieuwe machine kunnen werken.

Wanneer het voertuig aan de slag gaat, wordt het van afstand bestuurd door Van Oord-medewerkers op het begeleidende schip, de MPI Adventure (zie foto hieronder). Deep Dig-It krijgt zijn elektriciteit, data en water door kabels en leidingen die tussen het schip en het voertuig lopen.

De MPI Adventure van Van Oord, het schip dat steeds de Deep Dig-It begeleidt bij zijn werkzaamheden. De graafmachine blijft verbonden met het schip, voor zijn elektriciteit en watertoevoer.

Watersnijden

De Deep Dig-It rijdt over de zeebodem en steekt een dubbel zwaard (te zien op de foto bovenaan, links) in de zanderige bodem. Daarin zitten gaatjes waaruit onder hoge druk water wordt geperst; dit heet watersnijden. Dat maakt de bodem fluïde – het zand gaat zweven – waardoor de kabel in de bodem kan zakken. Als de machine voorbij is, wordt de bodem weer vast.

Voor het geval de bodem te hard is om op deze manier te worden geopend, heeft de Deep Dig-It ook nog een soort kettingzaag aan boord. Dit is een rij messen op een ketting die rondloopt en hardere ondergronden kan losmaken. ‘Met de oude machine konden we ofwel de zwaarden ofwel de kettingzaag inzetten. Deze nieuwe graafmachine kan beide tegelijk gebruiken’, zegt De Groen.

Maasmond

De tests in de Alexiahaven zijn bijna afgerond en later deze maand staan proeven op de planning in de Maasmond. Daar moet Van Oord op verzoek van de havenmeester van Rotterdam aantonen dat de Deep Dig-It snel genoeg kan werken om in acht uur de hele Maasmond (800 meter breed) over te steken. Dat is namelijk nodig om het scheepvaartverkeer niet te veel te storen.

Dit is de ingang van de drukste goederenhaven van Europa. In juli gaat Van Oord hier voor TenneT de stroomkabels in de grond leggen die het nieuwe windpark Hollandse Kust (zuid) verbinden met een hoogspanningsstation op de Maasvlakte. Van daaruit lopen de hoogspanningskabels verder het land in om duurzame stroom te brengen bij mensen thuis.

Bij de Maasmond gaan vier kabels de grond in, elk met een capaciteit van 350 megawatt. Samen kunnen ze dus 1,4 gigawatt aan elektrisch vermogen doorgeven dat is opgewekt door windturbines op zee. De helft van dit project moet in 2021 gereedkomen; de andere helft in 2022.