Videospelletjes met de beste graphics zijn binnenkort achterhaald; dan komen de beelden direct ons brein in. De Amerikaanse University of Washington lukte het om spelers door een spel te leiden met alleen maar hersenstimulatie. 

Je onderdompelen in virtuele werelden is voor veel mensen een fijn tijdverdrijf. Virtual Reality-brillen gaan daarin al heel ver: je ogen en oren zitten middenin de wereld, waardoor je het gevoel hebt daar echt te zijn. Het blijft echter alleen audiovisueel. Dat moet beter kunnen, dachten de onderzoekers, en dus bouwden ze een apparaat dat direct op de hersenen aansluit en beelden het brein in stuurt. 


Ladders

Daarbij hoort een eenvoudig spelletje, waarin de speler een tweedimensionale gang met ladders moet doorkruisen. Het spel vertelt de speler waar zijn ‘avatar’ zich bevindt en wat er moet gebeuren aan de hand van een lichtflits in een brein, een zogenoemde fosfeen. Het is te vergelijken met de beelden die voor je ogen dansen als je lang in een lichtbron hebt gekeken. 

 

Het (primitieve) spelletje: een speler moet kiezen of hij een stap naar rechts zet of een ladder afklimt. Die keus maakt hij door te voelen of er een lichtflits in het brein komt. Beeld: University of Washington.

 

Hersenonderzoekers weten inmiddels genoeg van het brein om met een elektromagnetische spoel een specifiek gebied te stimuleren. Daarmee wekken ze zo’n fosfeen op.

De vijf proefpersonen hadden geen idee hoe het spel eruitzag en hoe de doolhoven in elkaar zaten. De speler moest kiezen om rechtdoor te lopen of een ladder te beklimmen, door een van de opties aan te klikken op een scherm. De enige hint die ze hadden over wat de juiste actie was kwam van de fosfenen die ze in hun hoofd voelden: 'zagen' ze niks, dan moest er gelopen worden. Was er wel een lichtflits, dan was de ladder de juiste optie. 


Leren

Het bleek goed te werken: dankzij de lichtflitsen wisten de spelers in 92 procent van de gevallen de juiste keus te maken. Blind gokken leverde maar 15 procent nauwkeurigheid op. Bovendien ontdekten de onderzoekers dat proefpersonen steeds beter werden in het voelen van de flitsen, dat het brein leerde om de fosfenen te herkennen. 


Primitief

De techniek is nog heel primitief, en de mogelijkheden van communicatie met lichtflitsen lijkt beperkt. Het laat echter wel zien dat er meer manieren zijn om met spelers te communiceren dan alleen via de audiovisuele input. Als men de hersenen beter begrijpt wordt het misschien zelfs mogelijk om complexere beelden direct het brein in te stralen. In de toekomst is de logge VR-bril niet meer nodig; de spelwereld gaat dan direct het brein in.

Openingsbeeld: een proefpersoon kan het scherm met spelletje niet zien. De grote installatie stuurt een lichtgolf door de hersenen als hij een ladder moet beklimmen, en zo weet de speler wat hij moet doen. Foto: University of Washington.