Wetterskip Fryslân laat grond uit de kwelders bij Paezens-Moddergat per vrachtwagen naar Deltares in Delft brengen. Daar gaan onderzoekers het effect van kweldergras op de golven testen.

 

Sinds deze week is er een ware grondverhuizing aan de gang van Paezens-Moddergat naar Delft. Tweehonderdzeventig vierkante meter grond van de kwelder bij dit Friese tweelingdorp wordt in september uitgestoken tot op een diepte van veertig en lokaal zelfs zeventig centimeter, om vervolgens per vrachtwagen naar de Deltagoot van onderzoeksinstituut Deltares te gaan. 

De reden: Wetterskip Fryslân, Deltares, Universiteit Twente en de TU Delft gaan het effect van kwelders op de kracht van golven op dijken onderzoeken.

 

Dijken versterken of golven afzwakken

Door de stijgende zeespiegel en het veranderende weer krijgen de kusten van Nederland vaker te maken krijgen met hogere golven. Om het land tegen het water te beschermen zijn dan twee mogelijkheden: de dijken versterken of de golven afzwakken. Dit laatste kan onder andere door de kwelders van geschikte begroeiing te voorzien.

‘De vegetatie op de kwelders wordt nu nog niet meegeteld bij het ontwerp van waterkeringen en het bepalen van de benodigde sterkte’, zegt Mark-Klein Breteler, specialist kuststructuren bij Deltares. ‘Als de begroeiing voldoende effect heeft, is er minder ruimte nodig voor de dijk en kan deze een natuurlijker uiterlijk krijgen.’

 

Kwelder

Een kwelder is een buitendijkse landstrook die direct grenst aan zee. Kwelders ontstaan door de afzetting van slib uit zee, net zo lang tot ze uiteindelijk niet meer onderlopen. Als deze kwelders begroeid zijn met ‘zeekweek’, een blauwgrijze grassoort, vergroot dit het golvendempende effect dat de kwelders hebben. De golven die de dijken door het gras bereiken, verliezen onderweg aan kracht.

De onderzoekers gaan testen hoe groot dit effect is.

 

Deltagoot 

Dit testen gebeurt in de Deltagoot: een testfaciliteit van Deltares in Delft, waar men golven kan maken tot vier en een halve meter hoog en tevens variërende waterstanden en getijden kan simuleren. De golfmachine is speciaal gemaakt voor het testen van dijkbekleding, duinen, golfbrekers en offshore constructies. Voor de test van het effect van het kweldergras op de golfsterkte zal een superstorm worden gesimuleerd, schrijft Deltares op zijn website.

 

Groei

Kweldergras of zeekweek versterkt niet alleen de waterkerende functie van de kwelder, maar laat deze ook sneller groeien: het gras houdt het slib vast en groei met de zeespiegelstijging mee.

Klein Breteler: ‘Op sommige locaties groeit het zelfs zo snel dat het slib, dat dan klei is geworden, gebruikt kan worden voor het verhogen van de dijken.’

 

Materiaal en ruimte

Als uit het onderzoek blijkt dat het kweldergras de golven voldoende verzwakt, kunnen ontwerpen voor dijken langs kwelders worden aangepast: de dijken hoeven dan immers minder sterk te zijn en kunnen wellicht een natuurlijker uiterlijk krijgen met minder beton en asfalt. Dat scheelt materiaal en ruimte.

En dat zou welkom nieuws zijn. Rijkswaterstaat en de waterschappen moeten voor 2050 ruim 1500 kilometer dijken en 500 sluizen en gemalen in Nederland opknappen en versterken, volgens het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP).

 

Openingsbeeld: Deltares