De een verkocht haar startup aan Philips, een ander ging de oceaan op om plastic op te vissen en een derde kon na jaren van voorbereidingen eindelijk zijn eerste meters fietsen over een plastic fietspad. Elf ingenieurs die in 2018 het verschil probeerden te maken, in willekeurige volgorde.

1. Voor Eline Vrijland-van Beest was 2018 een bewogen jaar. Haar bedrijfje NightBalance, ooit ontstaan als spin-off van onderzoek aan de TU Delft, werd aangekocht door Philips, dat er op stond dat ze zelf voorlopig aan zou blijven. De Sleep Position Trainer, die apneupatiënten aan een betere nachtrust helpt, werd bovendien na jaren van onderzoek en testen opgenomen in het basispakket van zorgverzekeraars. Het Massachusetts Institute of Technology (MIT) noemde haar een van de 35 meestbelovende Europese talenten. Het KIVI nodigde haar uit als een van de Inspirerende Ingenieurs, de jaarlijkse lezingendag in het (nationale wetenschapsweekeind in oktober.      

 

2. Henk Ovink Komende week gaat hij zijn vijfde jaar in als Nederlands officiële Watergezant. In die jaren reisde hij de wereld over om de Nederlandse kennis op het gebied van watermanagement te delen. Het Koninklijk Instituut van Ingenieurs (KIVI) kende Ovink afgelopen voorjaar het erelidmaatschap toe voor zijn gave om in belangrijke, internationale gremia de grote maatschappelijke uitdagingen te duiden en bovendien technologische oplossingen aan te dragen. “Noblesse oblige. We mogen nooit stoppen om naar oplossingen te zoeken zolang er op andere plekken in de wereld mensen onder moeilijke omstandigheden dat nog wel blijven doen. Onze verantwoordelijkheid houdt niet op aan de grens.”, zei hij in zijn dankwoord. 

3. Lex Hoefsloot  In januari was zijn bedrijf Lightyear nog een start-up, gevestigd in een oude Volvo-fabriek in Helmond. Twaalf maanden later is een nieuwe productiehal geopend (3000 m2  groot) waar de Lightyear One zal worden gebouwd, de eerste luxe gezinsauto volledig op zonne-energie. Hoefsloot was een van de Toekomstbouwers van de VPRO en De Ingenieur nam Lightyear op in de lijst van Het beste van 2019. Komend jaar zal de productie op gang moeten komen, want Hoefsloot heeft beloofd dat de auto vanaf 2020 voor consumenten te koop zal zijn. Een eerste leasebedrijf is al ingestapt en heeft de eerste twintig exemplaren besteld. 

4. Boyan Slat In September was het eindelijk zover: Ocean Cleanup System 001 ging vanuit de Amerikaanse staat Californië op weg naar de Great Pacific Garbage Patch. Na jaren van onderzoek en fondsenwerving kan de plasticvanger van Slat eindelijk laten zien wat ie echt waard is. Dat het systeem niet direct functioneert zoals verwacht, mag nauwelijks een tegenslag heten. Vrijwel alles werkt goed, benadrukte Slat, alleen het gevangen plastic drijft te makkelijk weer weg uit de vangarmen. Met de nodige aanpassingen lijkt dat probleem te verhelpen. 

5. Karin Sluis De algemeen directeur van advies- en ingenieursbureau Witteveen+Bos werd dit najaar uitverkoren tot Europees CEO van het jaar. De jury roemde vooral haar vermogen om het ingenieurswerk te verbinden aan de ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties. ‘Karin is in staat om inspirerend leiderschap te blijven koppelen aan de menselijke maat. Ze is zowel binnen als buiten Witteveen+Bos een toegankelijk voorbeeld voor velen’, zei Jacolien Eijer van NLingenieurs, dat Sluis voor de eervolle onderscheiding had voorgedragen.

                                                                                                                                                                   

6. Nima Tolou Het trillingsgedrag van rails zegt iets over hun onderhoudstoestand, en hier biedt Internet of Things uitkomst, stelt Nima Toloua (TU Delft): plaats een sensor op de rails en die stuurt permanent data naar een centrale die de gegevens verwerkt. Klinkt mooi, als je maar niet elke maand een batterij hoeft het verwisselen. Tolou bedacht voor de trillingssensor een slimme oplossing: zet die trillingen om in stroom, en zo levert het te meten verschijnsel zijn eigen energie. Zijn onderzoek leverde Tolou dit jaar de titel Ingenieur van het jaar op: in februari ontving hij de Prins Friso Ingenieursprijs 2018. 

7. Martin van den Brink Ir. Martin van den Brink was er al bij toen in 1984 een klein groepje technici in een klein noodgebouwtje op het Natlab-terrein van Philips begon met het ontwerp van een chipmachine. De werktuigbouwkundig ingenieur kon toen nog niet vermoeden dat hij ruim dertig jaar later technisch eindverantwoordelijk zou zijn voor een bloeiend technologiebedrijf met meer dan 14 000 werknemers. Elektronicaconcern Samsung begon afgelopen jaar met serieproductie van een chip die is gemaakt met de extreem ultraviolet-machine van ASML. Het betekent voor het Veldhovense bedrijf de definitieve doorbraak van een technologisch project waaraan bijna twintig jaar is gewerkt.

 

9. Berry Hendriks Een printrobot legt vloeibaar beton neer als tandpasta uit een tube, met steeds een nieuw laagje bovenop het vorige: 3D-betonprinten heeft de toekomst. Hendriks, de betonprint-pionier bij zijn eigen bedrijf CyBe, heeft het afgelopen jaar grote stappen gezet. De CyBe-printer is inmiddels aan onder meer Japan verkocht; Hendrik werd gekozen tot veelbelovend ondernemer van het jaar. 

10. Marloes van Heteren Zonne-energie wint aan populariteit, en er zijn inmiddels ook gebouwen waar panelen niet enkel op het dak, maar ook aan de gevel komen. Niet optimaal gericht op de zon, maar als je die ruimte hebt, waarom niet? Alleen, die zwarte of donkerblauw glimmende panelen zien er niet uit. Stel je eens voor dat alle gebouwen er vol mee hangen? Daarom combineert Marloes van Heteren in haar bedrijf Studio Solarix schone energie met esthetiek. Haar panelen hebben kleuren of patronen naar wens. De opbrengst is misschien iets lager, maar het ziet er wel een stuk beter uit. Het nieuwste is een proef met een zonnecel op folie, dat zit ‘ingebakken’ in het gevelpaneel. In december werd de eerste, innovatieve, energie-opwekkende gevel van Studio Solaris onthuld. 

11. Anne Koudstaal  'Wat is het cool om hier overheen te fietsen', zei Anne Koudstaal. Na jaren van onderzoek werd in september in Zwolle de eerste Plastic Road in gebruik genomen. Een deel van een nieuw fietspad is opgebouwd uit prefab holle kunststof elementen, met ruimte erin voor leidingen en afwateringsbuizen. Het idee voor de Plastic Road stamt al uit 2013, toen twee jonge medewerkers, onder wie Koudstaal, van wegenbouwer KWS het idee lanceerden van een weg die is opgebouwd uit holle elementen van gerecycled plastic. Dit zou twee vliegen in een klap slaan: de open ruimte in de weg is te gebruiken om gemakkelijk extra leidingen te kunnen aanleggen én de elementen zijn te maken van hergebruikt kunststof. Bijkomend voordeel kan zijn dat de aanleg van een nieuwe weg veel sneller gaat door het gebruik van prefab-elementen.