Op de snelweg A28 bij Amersfoort gaat vanaf volgende week een proef lopen waarbij een ‘slimme’ camera automobilisten vastlegt die onder een rood kruis doorrijden. Tot nu toe moesten deze overtredingen door een mens worden geconstateerd.

Dat maakte het Openbaar Ministerie (OM) gisteren bekend. De proef loopt van 27 mei tot 1 juli. Daarna worden de resultaten geëvalueerd en besluit het OM of de camera breder wordt ingevoerd.

Het probleem is bekend, althans voor wie wel eens op de snelweg komt. Af en toe vertonen de matrixborden boven de weg een rood kruis (‘verboden rijstrook te gebruiken’), maar daar trekt lang niet iedereen zich iets van aan. Vorig jaar werd een recordaantal boetes uitgedeeld aan automobilisten die 'door rood' reden op de snelweg.
 

Panne of onderhoud

En dat is gevaarlijk. Die rode kruizen staan er niet voor niets. Ze floepen aan als er een voertuig met panne langs de kant van de weg staat, of erger, óp de weg. Ook als er onderhoud plaatsvindt aan het wegdek of aan de vangrail, kan zo’n kruis aangaan. En toen er op 18 maart in Utrecht een – vermoedelijke – terreuraanslag had plaatsgevonden, hield Rijkswaterstaat op die manier één strook van de A2 vrij voor de politie.
 

Eigen ogen

Tot nu toe moet het negeren van een rood kruis nog worden geconstateerd door een politieagent voordat het leidt tot een boete. Die persoon moet met eigen ogen zien dat de auto over de verboden strook rijdt, en moet daar een verklaring over opstellen met onder meer het kenteken van de auto erin.

Dit werkt zo omdat er ook situaties kunnen zijn, waarbij een automobilist onvrijwillig onder een rood kruis terechtkomt. Bijvoorbeeld als een andere auto hem wegduwt, of als er een politie- of ziekenwagen langs moet. In dat geval kan worden besloten dat er geen boete wordt opgelegd.
 

Slimme camera

Deze flexibiliteit zit ook in de slimme camera die bij Amersfoort wordt getest. Het is een camera van het Nederlandse bedrijf Connection Systems, dat zich heeft gespecialiseerd in camerasystemen voor in het verkeer.

De afgelopen tijd is de software getraind op verschillende lichtomstandigheden; laagstaande zon kan het herkennen van het rode kruis lastiger maken. De camera is mobiel en kan binnen korte tijd worden geplaatst. Hij maakt beelden waarop zowel het rode kruis als de eventuele overtreder te zien is. De software leest het nummerbord van de auto af van de foto en zo is te herleiden wie in overtreding was. ‘Uit privacyoverwegingen blurt (maakt het vaag, red.) de software van de camera de rest van het beeld’, vertelt persvoorlichter Marloes van Kessel van het Openbaar Ministerie.
 

Video

Deze foto dient als onderdeel van het bewijs van de overtreding, maar daar blijft het niet bij. Tegelijk maakt de camera ook een korte video, die dient om mogelijke uitzonderingssituaties in beeld te brengen. Begaat de automobilist echt moedwillig een overtreding of werd hij of zij weggedrukt?

De volgende stap is dat een weginspecteur van Rijkswaterstaat met boa-status (Buitengewoon Opsporings Ambtenaar) de beelden uitleest en bij een geconstateerde overtreding een proces-verbaal uitschrijft. De automobilist die onder een rood kruis doorreed, ontvangt een boete in de bus van 240 euro.
 

Preventieve werking

Het doel van de proef die op stapel staat is in de eerste plaats om te kijken of de foto’s en video’s goed bruikbaar zijn om overtreders te pakken. ‘We willen weten of het systeem niet te veel fouten maakt’, aldus Van Kessel. ‘En natuurlijk zijn we ook benieuwd hoe vaak mensen in de fout gaan. Misschien gaat er zelfs een preventieve werking uit van onze camera. Dat zou mooi zijn, want het is echt gevaarlijk om onder een rood kruis door te rijden.’


Openingsfoto https://beeldbank.rws.nl, Rijkswaterstaat / Harry van Reeken