Een vaste fiets- en voetgangersverbinding over het IJ is onmisbaar, gezien de explosieve ontwikkeling van Amsterdam-Noord. Het bureau Iv-Infra levert de discussie erover een extra impuls met een opmerkelijk ontwerp: de verbinding als stedelijk weefsel.

‘De brug is er niet alleen om het IJ over te steken, maar voegt ook stedelijke functies toe’, licht ir. Marcel Booij zijn ontwerp toe. Hij is architect bij Iv-Infra, het ingenieursbureau dat adviseert en ontwerpt voor infrastructurele projecten. Naast de ruim 7 m brede fietsbaan is er aan weerszijden 6 m promenade beschikbaar. ‘Vertoeven boven het IJ wordt een nieuwe belevenis.’

De promenade biedt plaats aan een vrijmarkt.

De promenade is breed genoeg voor stalletjes, galerieën, muzikanten en wat de stad al niet meer heeft te bieden. ‘Het wordt een soort permanente vrijmarkt.’ De promenade is overdekt, het dak heeft zonnepanelen. ‘Er is dakoppervlak genoeg om de 300 m lange brug energieneutraal te maken.’

Volgens Booijs is een vaste oeververbinding voor fietsers en voetgangers onontkoombaar. ‘Amsterdam-Noord ontwikkelt zich stormachtig, de capaciteit van de pontverbindingen schiet nu al tekort.’

De discussie over een brug over het IJ loopt al lang, en talloze ontwerpen zijn de revue gepasseerd. Zo was er in 1857 een ontwerp van Jan Galman. Een steeds terugkerend knelpunt is de hoogte van de burg. De  ‘normale’  scheepvaart verlangt een vrije doorvaart van zo’n 10 m, voor cruiseschepen of zeiljachten met staande mast is tot wel 30 m nodig. Tegelijkertijd is de ruimte om hoogte te maken, zeker aan de achterkant van het Centraal Station, heel beperkt.

Booij geeft, net als sommige andere ontwerpen, de hoge schepen vrije doorgang met beweegbare brugdelen. ‘De doorvaartbreedte is voldoende voor de grootste schepen die straks de 70 m brede sluis in het Noordzeekanaal passeren.’ Om op de 10 m vrije doorvaarthoogte van de brug te komen introduceert Booijs brede roltrappen. ‘De Maastunnel in Rotterdam heeft ook roltrappen waar fietsers en brommers op gaan, en dat functioneert goed.’ Voor bakfietsen of kleiner vrachtvervoer komen er liften. Een eerder ontwerp voor de verbinding met een brugtunnelcombinatie van Pi de Bruin/Arup gebruikte ook roltrappen.

Eerder dit jaar lanceerde Xoomlab al een idee voor een oeververbinding, de Nieuwe Magere Brug. Die heeft geen roltrappen, maar toeritten, die vanwege het ruimtebeslag aan de centrumzijde naast het Centraal Station komen te liggen.

De gemeente Amsterdam publiceerde in maart 2015 een boekwerk met 77 ideeën voor een verbinding over het IJ. De gemeente wil vooralsnog de veerverbindingen verbeteren en pas op de langere termijn een vaste oeververbinding realiseren, zo oordeelt de adviescommissie IJ-oeververbinding.