Boeing heeft voor het eerst publiekelijk toegegeven dat bij twee recente vliegrampen in Ethiopië en Indonesië een nieuw onderdeel van de automatische piloot onterecht inschakelde. Het gaat om het zogeheten MCAS-systeem op de 737 MAX-toestellen. Dat schrijft CEO Dennis Muilenburg in een verklaring, als reactie op een tussentijds onderzoeksrapport van Ethiopische autoriteiten.

Gisteren brachten autoriteiten in Ethiopië een eerst, tussentijds rapport uit over het onderzoek naar de vliegramp op 10 maart met Ethiopian Airlines vlucht 302. Dat toestel stortte een paar minuten na opstijgen van de luchthaven bij hoofdstad Addis Abeba neer.

De piloten van dit toestel hebben juist gehandeld toen het MCAS-systeem de neus van het vliegtuig omlaag duwde, zegt het rapport. Zij hebben het systeem uitgeschakeld, geheel volgens de voorschriften van Boeing zelf. Toch schakelde MCAS weer in, met uiteindelijk rampzalige gevolgen.
 

Videoboodschap

Boeing heeft hier nu op gereageerd met een schriftelijke verklaring en een videoboodschap van CEO Dennis Muilenburg (zie foto boven). ‘Wat er precies is gebeurd, zal moeten blijken uit de officiële rapporten van de overheid in Ethiopië’, staat in de verklaring. ‘Maar uit dit tussentijdse rapport over het ongeluk met Ethiopian Airlines Flight 302 blijkt dat in beide vluchten (hij verwijst hier ook naar de ramp met Lion Air in oktober, red.) het MCAS-systeem reageerde op foutieve data van de angle-of-attack-sensor.’

Dit is belangrijk, want voor het eerst geeft Boeing toe dat de beide vliegrampen waarschijnlijk te wijten zijn aan het MCAS-systeem, dat werd ingevoerd op de 737 MAX-toestellen. ‘In onze industrie zijn ongelukken vaak het gevolg van een keten van gebeurtenissen. Dat is ook hier het geval. Maar we weten hoe we een van die ketenen die een rol speelden in beide ongelukken, kunnen doorbreken.’
 

Stressvolle werkomgeving

‘Piloten hebben ons verteld dat een foutieve activering van het MCAS-systeem bijdraagt aan wat voor hen toch al een stressvolle werkomgeving is’, gaat het statement verder. ‘Het is onze taak om dit risico weg te nemen. Wij zijn aan zet en we weten hoe we het moeten doen.’

Muilenburg doelt hier op eerder aangekondigde aanpassingen aan het MCAS-systeem. Ten eerste wordt het voor piloten gemakkelijker om het MCAS-systeem te overrulen. En ten tweede wordt MCAS straks aangestuurd door twee angle-of-attack-sensoren (die de hoek van het vliegtuig meten met de inkomende horizontale luchtstroom, zie afbeelding hieronder) in plaats van een enkele. Het vorige ontwerp met één sensor leverde een te grote kwetsbaarheid op. De sensor kan immers stuk gaan. 

Dat laatste lijkt het geval te zijn geweest bij beide vliegrampen. Deze sensor stuurde in Ethiopië veel te hoge waarden door van de invalshoek, waardoor het systeem ‘dacht’ dat overtrek dreigde, waarbij het toestel uit de lucht kan vallen. Bij het onderzoek naar de oorzaken van de Indonesische vliegramp richt de aandacht zich daarom nu ook op de Amerikaanse fabrikant van de angle-of-attack-sensoren, meldt CNN, én op het bedrijf dat onderhoud pleegde aan de sensor die bij de Lion Air-crash problemen gaf.
 

De twee angle-of-attack-sensoren die de hoek van het toestel met de inkomende horizontale luchtstroom meten. Bij de twee recente vliegrampen heeft het MCAS-systeem (onderdeel van de automatische piloot) gereageerd op foutieve data van zo'n sensor. Illustratie Boeing

 

Certificeren en implementeren in komende weken

Boeing pakt het oplossen van de problemen zo uitgebreid mogelijk aan, zegt Muilenburg. ‘We nemen de tijd om de software helemaal goed te krijgen. We zijn bijna klaar met deze klus en verwachten dat het certificeren en implementeren van de aangepaste software op alle 737 MAX-vliegtuigen in de komende weken kan plaatsvinden. Deze update, samen met de training en voorlichtingsmaterialen die daarbij horen, moeten zorgen dat het MCAS-systeem niet meer onbedoeld ingeschakeld wordt. Een ongeluk dat te wijten is aan MCAS zal nooit meer gebeuren.’

Update 5 april, 12.25 uur: toegevoegd dat er rond de Lion Air crash nu onderzoek wordt gedaan naar de fabrikant van de angle-of-attack-sensoren die een cruciale rol lijken te hebben gespeeld bij beide vliegrampen.
 

Beelden Boeing