De komst van zelfrijdende auto's zal tot dichtslibbende wegen in stadscentra leiden. Omdat rondrijden goedkoper is dan parkeren, zullen zelfrijdende auto's ervoor kiezen te blijven rijden en dus meer opstoppingen veroorzaken. Dat zegt een Amerikaanse verkeersdeskundige in het tijdschrift Transport Policy.

Adam Millard-Ball is onderzoeker aan de University of California Santa-Cruz. Hij maakte een model dat berekent wat voor effect zelfrijdende auto's op de stad hebben.

Millard-Ball gaat uit van een toekomst waarin mensen nog steeds een eigen auto hebben. De mensen willen de binnenstad in en pakken daarvoor hun persoonlijke autonome wagen. Wat de auto doet nadat de passagier uitstapt, zal vooral een economische overweging zijn, denkt Millard-Ball.

Kost parkeren meer dan de stroom- en onderhoudskosten die gepaard gaan met rondrijden? Dan zal de autonome auto de komende uren stapvoets door de binnenstad rijden. Of hij zal het centrum uitgaan en parkeren op een parkeerplek waar de kosten lager zijn, buiten de stad. Beide opties veroorzaken extra verstoppingen.
 

 

Zo traag mogelijk rijden

Dat gedrag komt naar voren uit het model dat Millard-Ball schreef, waarin autonome auto's zelf beslissen wat ze doen. Als de wagens zo geprogrammeerd zijn dat ze de kosten voor de gebruiker zo laag mogelijk houden, is opstopping onvermijdelijk. Sterker: de autonome auto's zullen met elkaar afstemmen om zo traag mogelijk door de straten te rijden. Dat kost immers de minste energie, is het veiligst en zorgt ervoor dat de auto dicht bij de passagier zal zijn wanneer deze weer weg wil.

Het onbedoelde effect is dat stadscentra één grote file van autonome wagens zullen worden. En dat kan volgens Millard-Ball al binnen een paar jaar gebeuren. 'Er zijn maar 2000 auto's in het centrum nodig om stapvoets rijdend verkeer te veroorzaken', aldus de onderzoeker.

Millard-Ball gebruikte speltheorie om de beslissingen van autonome auto's te voorspellen. Micro-simulaties van verkeersgedrag hielpen om het effect van die beslissingen op de doorstroming te berekenen.

 

Autodelen helpt wel

De conclusies van Millard-Ball staan lijnrecht tegenover de veel gepredikte voordelen van autonome auto's. Autonome auto's zouden juist een betere doorstroming opleveren, omdat ze direct doorrijden nadat iemand is uitgestapt, en met elkaar kunnen communiceren om het verkeer soepeler te laten verlopen. Nu gaat Millard-Ball er van uit dat autodelen niet zal aanslaan, en dat is een gewaagde aanname. Als iedereen in de binnenstad deelauto's gebruikt, neemt de congestie wel degelijk af.

Maar op korte termijn zal particulier autobezit waarschijnlijk niet afnemen, terwijl er wel al (semi-)autonome auto's komen. In Nederland werkt TNO bijvoorbeeld aan zelfparkerende auto's, die stapvoets naar een garage of parkeerhaven rijden.Die paar zelfrijdende wagens kunnen grote problemen veroorzaken, tenzij steden maatregelen nemen. Millard-Ball pleit voor rekeningrijden in de binnenstad, zoals dat nu in Londen al geldt. Dergelijke maatregelen zijn niet populair (hoewel recent onderzoek van de Volkskrant laat zien dat de weerstand in Nederland minder groot is dan wel gedacht), maar volgens hem de enige manier om verdere verstopping in de toekomst te voorkomen.

Beeld: Ngô Trung