Een opmerkelijk experiment down under: Australië gaat bruinkool omzetten in gas, dat het land vervolgens gebruikt om waterstof te maken. Dat waterstof gaat naar Japan om volgend jaar de Olympische Spelen van energie te voorzien.

Het experiment kost 500 miljoen Australische dollars (300 miljoen euro) en is vooral bedoeld als oplossing voor de enorme hoeveelheid bruinkool die in de Victoria-regio gewonnen wordt, meldt zakenmagazine Forbes. De regio was lange tijd de energiefabriek van Australië, maar nu door milieuwetgeving kolencentrales moeten sluiten is de toekomst van kolenwinning onzeker. Door kolen om te zetten in het schone waterstof kunnen kolenmijnen misschien blijven bestaan en wordt grootschalig banenverlies voorkomen.

 

Kolen onder druk

Dit alles vraagt wel om een omslachtig verwerkingsproces. Eerst worden de kolen onder hoge druk gezet met zuurstof, zodat ze veranderen in synthetisch gas. Dat gas wordt daarna met stoom gemengd. Zo ontstaan waterstof en koolstofdioxide, waarbij de eerste wordt gescheiden van de tweede. Het waterstof wordt vervolgens vloeibaar en koud gemaakt voor het in een container naar Japan kan.

Auto van Toyota die op waterstof rijdt. De Japanse autobouwer wil bijdragen aan de droom om de Olympische Spelen van 2020 in Tokyo volledig op waterstof te laten draaien. Credit: Toshihiro Gamo


Vervuilende waterstof

De CO2 die ontstaat bij het productieproces is een groot probleem: uit 160 ton kolen komt drie ton waterstof en maar liefst honderd ton koolstofdioxide. Het is, kortom, nog steeds een vervuilend proces. Wel vervuilt het minder dan verbranding van bruinkool: dan zorgt 160 ton kool voor 320 ton CO2. Wat de Australiërs precies doen met het broeikasgas dat vrijkomt is onduidelijk.

Met kolen waterstof maken is niet nieuw. Sterker nog, 18 procent van alle waterstof wordt gemaakt van kolen. Verreweg de meeste H2 wordt uit aardgas gewonnen, een proces dat ook niet duurzaam is. Die waterstof is vaak nodig voor industriële processen; het wordt zelden gebruikt om voertuigen of machines van energie te voorzien, zoals bij de Australische waterstof zal gebeuren. Groene waterstof, gemaakt via elektrolyse met duurzaam opgewekte stroom, is goed voor minder dan 4 % van de wereldwijde productie. De verwachting is dat dit aandeel flink zal stijgen, als de machines die waterstof maken uit stroom groter en goedkoper worden en er meer wind- en zonne-energie is.

 

Olympische Spelen op waterstof

Deze pilot leidt mogelijk tot een bredere waterstofeconomie in Australië. De hoofdwetenschapper van de regering werkt op dit moment aan een nationaal waterstofplan dat eind dit jaar af moet zijn. Japan wil de Olympische Spelen van Tokyo van 2020 helemaal op waterstof laten draaien, als voorbeeld voor de wereld.

Beeld: de Loy Yang-mijn in Australië, die bruinkool gaat leveren voor het waterstofexperiment. Credit: agentdeclan