AI als commentator bij Wimbledon

Wimbledon heeft een primeur. Een computer gaat het gesproken commentaar genereren bij fragmenten van tenniswedstrijden. De technologie voor deze artificial intelligence (AI) komt van IBM.

Vooropgesteld, dit door AI bedachte commentaar zullen we niet tegenkomen wanneer we inschakelen op de BBC om een wedstrijd van Wimbledon te volgen. Daar treffen we nog gewoon de vertrouwde stemmen van Boris Becker of Tim Henman.

Het nieuwste snufje van IBM is bedoeld voor de samenvattingen die van nagenoeg elke wedstrijd worden gemaakt. Die worden verspreid via de homepage van het grootste grastoernooi op internet en via de Wimbledon-app. Mensen die niet live konden kijken, kunnen op die manier toch de hoogtepunten meekrijgen van gespeelde wedstrijden.

Soorten slagen

Achter het computer-commentaar zit vernuftige technologie, mailt een woordvoerder van IBM. ‘Het begint allemaal met de data die tijdens de wedstrijd wordt verzameld, zoals: trackingdata van de bal, trackingdata over hoe de spelers over de baan rennen, en de verschillende soorten slagen die de spelers uitvoeren. Dit wordt vervolgens gecombineerd met ons grote taalmodel (vergelijk het met het bekende ChatGPT, red.) dat we hebben afgestemd op de specifieke taal van tennis en Wimbledon.’ De generatieve AI (dat is AI die op basis van veel trainingsdata een nieuwe tekst of afbeelding genereert) van IBM zorgt ten slotte voor natuurlijk klinkend commentaar.

Achterafbanen

Zo kunnen ook de samenvattingen van wedstrijden die op achterafbanen worden gefilmd van gesproken commentaar worden voorzien. Het loont voor Wimbledon niet de moeite om bij elke wedstrijd in de beginfase van het toernooi iemand neer te zetten die commentaar geeft – een schema voor het enkelspel bestaat uit 128 spelers. Gebruikers van de Wimbledon-app en bezoekers van de toernooiwebsite krijgen afwisselend een mannen- en een vrouwenstem voorgeschoteld, en AI voorziet de filmpjes ook van ondertitels.

Behalve voor het genereren van gesproken commentaar bij samenvattingen, gebruikt IBM zijn AI ook voor het analyseren van de kansen van de spelers in het toernooi.

Zinvol commentaar

Volgens IBM was het lastigste bij het ontwikkelen te zorgen dat de pratende AI zinvol en correct commentaar gaf; dus dat hij niet zegt ‘Wat een krachtige forehand!’ wanneer een speler net een dijk van een backhandwinner heeft geslagen. ‘Daarnaast moesten we ervoor zorgen dat het commentaar de juiste stijl van praten heeft. Dus dat luisteraars de unieke tennistermen en de nuances van Wimbledon te horen krijgen, op een manier waarop een sportcommentator dat doet’, zegt de woordvoerder.

John McEnroe

We hebben nog geen voorbeelden van het door de computer gegenereerde commentaar kunnen horen (even geduld tot Wimbledon begint op 3 juli, zegt de woordvoerder), maar het zal waarschijnlijk niet vergelijkbaar zijn met het commentaar van bijvoorbeeld John McEnroe. Bij het kijken naar een tennismatch op tv gaat er niets boven de inzichten en opmerkingen van iemand die zelf op topniveau heeft gespeeld.

‘Daar zijn we ons terdege van bewust’, zegt de IBM-woordvoerder. ‘De bekende menselijke commentatoren waar we zo van houden om hun spontaniteit, charisma, ervaring en persoonlijkheid, zijn niet te vervangen.’

Dit eerste jaar is het AI-commentaar alleen beschikbaar bij wedstrijden van de mannen en vrouwen in het enkelspel, maar IBM is van plan om dat volgend jaar uit te breiden naar wedstrijden in het dubbelspel.