43 dingen

Rolf zag één ding? Rolf zag wel 43 dingen!

Kijkend naar onze Zoomvergadering zag ik 43 opstellingen, verspreid over studentenkamers in Nederland, die allemaal een prachtig stukje natuurkunde demonstreerden. Bootjes voortgestuwd door de lorentzkracht. Knikkers afgeschoten door Gauss-kanonnen of perfect parabolisch gelanceerd door een katapult.

Het mooiste: elke demonstratie begon op basis van een onlinesignaal en gaf, wanneer klaar, dat signaal automatisch door aan de volgende demonstratie. Ik hoefde alleen op een – met internet verbonden – knop te drukken en 43 demonstraties later, via een kettingreactie van natuurkundige demonstraties, kwam het signaal terug om bij mij thuis de schemerlamp aan te zetten.

Bij het eerstejaars vak 'Design engineering voor fysici' aan de TU Delft leren we onze studenten om hun natuurkundige kennis om te zetten in echte, fysieke apparaten. Dat doen we volgens een ‘maakonderwijs’-aanpak: studenten moeten de apparaten die ze ontwerpen ook zelf maken en testen. Daarin hebben ze alle vrijheid: ze ontwerpen hun eigen ‘ding’.

Een beetje recalcitrant heb ik toen geroepen: als jullie onlineonderwijs willen, dan doen we het toch online!

Maar dan slaat halverwege het vak de coronacrisis toe. Studenten moesten thuisblijven en al het onderwijs moest online. Dat gaat bij een college met een krijtbord of een Powerpoint nog wel, maar probeer iemand maar eens te leren solderen via Zoom. Studenten konden niet bij onze werkplaatsen en materialen voor hun eindopdracht.

Een beetje recalcitrant heb ik toen geroepen: als jullie onlineonderwijs willen, dan doen we het toch online! De eindopdracht ging door, met een online-twist. De opdracht bleef: maak een natuurkundedemonstratie, maar maak deze met spullen die je thuis hebt, plus wat we kunnen opsturen vanaf de TU Delft. De onlinetwist: zorg dat je demonstratie start op basis van een onlinesignaal en als hij klaar is het signaal online doorgeeft.

Met een leger aan studentassistenten, mededocenten en ondersteuners hebben we de logistiek op poten gezet. Pakketjes met materiaal naar de studenten gestuurd. Via onlineplatforms een vinger aan de pols gehouden. En ondertussen een website geklust die alle signalen van de verschillende groepen aan elkaar knoopt. Allemaal om samen te komen in één zenuwslopend evenement van twintig minuten.

De eerstejaarsstudenten zijn boven zichzelf uitgestegen. Ik heb magnetische zweeftreinen gezien, rijdende Tesla-coils, bruggen die in de wind vibreren en waterstralen die als een glasvezel licht doorgeven. Deze studenten zijn duidelijk in staat om hun natuurkundige kennis om te zetten in echte apparaten. Ook wanneer ze dat al improviserend vanuit huis moeten doen. Nieuwsgierig? Kijk op mijn website.

Rolf Hut is universitair docent aan de TU Delft, maker, spreker en schrijver.