De nieuwe gebouwen van Natuurmonumenten op het boerenerf Wielrevelt bij Utrecht hebben een grote waterbak als warmtebuffer. Het is voor het eerst dat het systeem op die schaal wordt toegepast.

De warmte die in de 43 m3 grote waterbak wordt opgevangen, is afkomstig van de zonnepanelen op het dak van de werkschuur. ‘In die panelen zitten leidingen. De glycol die we er doorheen pompen, voert de warmte af. Via een warmtewisselaar dragen we die over aan het water’, legt ir. Peter de Wit uit. Hij is adviseur van In2Ecobuildings, een bureau dat zich toelegt op het energieneutraal maken van gebouwen.


Isolatie is niet voldoende

Natuurmonumenten wilde de grotendeels van hout gemaakte gebouwen van de Hoeve Wielrevelt, onderdeel van het Landgoed Haarzuilens, zo energiezuinig mogelijk maken. ‘Het warmtegebruik is energetisch al gauw zo’n drie keer groter dan het elektriciteitsgebruik. Wil je energiezuinig zijn, dan moet je dus vooral met die warmtevraag aan de slag.’ Goede isolatie ligt voor de hand, maar is niet voldoende. Vandaar het idee van de waterbak als warmtebuffer. ‘In woningen is dat principe al wel eerder toegepast, maar nog niet op deze schaal in een gebouwencomplex. Natuurmonumenten toonde zich een opdrachtgever met durf’, vindt De Wit.

De waterbak ligt met isolatiein de grond. Foto In2Ecobuildings.

Het warme water gaat via een ringleiding langs de verschillende gebouwen. ‘De warmte komt rechtstreeks vanaf het dak of uit de waterbuffer. Per gebouw is daar de verwarming op aangesloten en via een waterwarmtepomp wordt de juiste binnentemperatuur gerealiseerd.’ Het systeem is zo gedimensioneerd dat het het gehele jaar door in de warmtebehoefte kan voorzien. ‘Ook in de winter als de zon schijnt, kan het water nog opwarmen. We profiteren vooral van stralingswarmte; afgelopen maand hadden we op het dak temperaturen van 40 °C.’ Mocht de buffer tekortschieten, dan springt een luchtwarmtepomp bij.


Ecovat

Het afregelen van de installatie vereist praktijkervaring. ‘In de winter moeten we het optimum nog zien te vinden tussen de snelheid waarmee we de glycol rondpompen en de warmteopbrengst.’ De Wit verwacht dat In2Ecobuildings het systeem enige jaren zal blijven volgen. ‘We gaan hier ervaring opdoen waar anderen ook van kunnen profiteren.’ Een ander bedrijf dat ook grootschalige proefprojecten met warmtebuffering uitvoert is Ecovat. Dit bedrijf gebruikt het vat-in-vatprincipe, waarbij het binnenvat dient als warmtewisselaar.
 

Openingsfoto: het centrum Wielrevelt. Foto De Ingenieur.