Zweden gaat de komende decennia tien nieuwe kerncentrales bouwen die de bestaande zullen vervangen. Eerdere plannen kernenergie uit te bannen zijn daarmee van de baan.

Afgelopen week sloot de minderheidscoalitie van sociaal-democraten en groenen met enkele oppositiepartijen een akkoord over de toekomstige energiepolitiek van het Scandinavische land.

De energieproductie moet in 2040 geheel uit hernieuwbare bronnen komen, inclusief kernenergie. De tien bestaande centrales, die gaandeweg hun 40-jarige afschrijvingstermijn bereiken, kunnen worden vervangen door nieuwe. Met welk type dat zal gebeuren moet later worden vastgelegd. Verder zal de speciale kernenergiebelasting van € 0,67/kWh, die jaarlijks 50 miljoen euro oplevert, in 2019 worden afgeschaft.


Wisselend beleid

Het Zweedse kernenergiebeleid heeft al menige storm doorstaan. In de jaren zestig van de vorige eeuw werd besloten de elektriciteitsproductie uit stuwmeren aan te vullen met kernenergie, wat resulteerde in de bouw van in totaal twaalf kerncentrales die midden jaren ’80 allemaal operationeel waren. Zij verzorgen 35 tot 40 % van de totale elektriciteitsproductie in het land. Twee van de oudste centrales zijn inmiddels gesloten, zie verder de wikipagina Nuclear Power in Sweden.

Kerncentrales in Zweden.

Na het kernongeluk in het Amerikaanse Three Mile Island besloot de Zweedse Rijksdag op basis van de uitslag van een referendum tot het uitfaseren van kernenergie in 2010. Dat besluit werd in 2010 herroepen, nadat al eerder was besloten dat tien van de twaalf reactoren langer mochten door functioneren en twee van de oudste uit bedrijf werden genomen.

In 2015  besloot de nieuw gevormde regeringscoalitie dat de vier andere oudste centrales in 2020 uit bedrijf zouden gaan. Sindsdien is het politieke landschap in het Skandinavische land flink door elkaar geschud waarbij de centrumrechtse oppositie een duidelijker stempel drukt op de politiek van de rood-groene minderheidsregering.


Nucleaire tax

Het energieakkoord is mede daarvan een uitvloeisel. Het akkoord combineert het uitbannen van fossiele energie met behoud van het kernenergievermogen. Momenteel wordt zo’n 10 % van de elektriciteit opgewekt met fossiele brandstoffen. Voor de kerncentrales geldt dat de energieproducenten Vattenfall, Eon en Forum Oy nu toestemming hebben om hun oude centrales te vervangen door modernere.

De energiemaatschappijen hebben zware druk uitgeoefend om de speciale kernenergiebelasting, die in 2000 was ingevoerd, van tafel te krijgen, nu het rendement op de kerncentrales flink is gedaald vanwege extra investeringskosten om de centrales te beveiligen tegen mogelijke aanslagen en de lage marktprijs voor elektriciteit. De nieuw te bouwen centrales zullen aan een hogere veiligheidsstandaard moeten voldoen, waaronder een onafhankelijk systeem om de reactorkern te koelen.

Openingsfoto: twee van de drie kerncentrales van Vattenfall in Forsmark.