NS gaat alle 176 dubbeldekstreinen geschikt maken voor het digitale beveiligingssysteem ERTMS. Het spoorwegbedrijf heeft dat donderdag bekendgemaakt. De ombouwoperatie gaat jaren duren. 


Om de veiligheid op het spoor te garanderen, is er een beveiligingssysteem nodig. Al in 2019 besloot het kabinet tot de invoering van het digitale beveiligingssysteem ERTMS (European Rail Traffic Management System). Dat moet in de plaats komen van het huidige, analoge Automatische Trein Beïnvloedingssysteem (ATB), waarvan de eerste versie dateert uit begin jaren '70. Ook het seinstelsel dat uit de jaren '50 dateert wordt met ERTMS overbodig.

Die oude systemen functioneren volgens NS nog altijd goed, maar ze zijn kostbaar in onderhoud en bovendien raken ze verouderd. 


Digitaal systeem

De ombouwoperatie komt er in de praktijk op neer dat alle treinen - te beginnen met de dubbeldekkers van het type VIRM - fors worden gemoderniseerd. Dat gebeurt bij NS Treinmodernisering in Haarlem

'Omdat ERTMS een digitaal systeem is', zegt programmamanager Marco Sala in een persbericht, 'krijgt elke trein computerapparatuur en digitale communicatieapparatuur zoals GSMRail en een beeldscherm voor de machinist. Daarmee digitaliseren we de trein zodat deze kan rijden onder de nieuwe beveiliging.' De nieuwe apparatuur komt van Siemens Mobility.

 

Wat is ERTMS?

ERTMS is een Europese standaard voor digitale beveiliging van het treinverkeer. Informatie over snelheden en remafstanden worden via een digitaal scherm aan de machine doorgegeven. Seinen zoals die sinds decennia langs de spoorweg staan, zijn dan niet langer nodig.

Treinen bepalen zelf aan de hand van bakens in de baan waar ze zich bevinden. Sensoren tussen de rails bepalen of een baanvak vrij of bezet is. De informatiestroom wordt voortdurend ververst: een trein krijgt aanhoudend door hoever hij kan doorrijden en bepaalt op basis van eigen metingen van snelheid en positie of er nog voldoende ruimte is. 

Het systeem maakt volgens NS een betere benutting van het spoor mogelijk en zou ook leiden tot grotere betrouwbaarheid van de dienstregeling. Daarnaast wordt grensoverschrijdend verkeer een stuk eenvoudiger en kunnen snelheden van treinen omhoog.


Enorme opdracht

Het nieuwe beveiligingssysteem vergt niet alleen een ombouw van de treinen, maar ook van de rails zelf. Daar moeten bakens worden geplaatst die draadloos met de treinen communiceren.

Die nieuwe beveiliging ligt op sommige plekken al op het spoor. De komende jaren wordt het volledige spoor aangepast voor het nieuwe systeem.

Eind vorige deze maand al vergunde ProRail het eerste deel van die enorme opdracht aan een vijftal ingenieursbureaus: Arcadis, Movares, Nexus Rail, Royal HaskoningDHV en Sweco.


Bijscholing personeel

De nieuwste treinen waarmee NS rijdt zijn al voorzien van ERTMS. Niettemin krijgen ook die de komende jaren een nieuwe versie van het systeem.   

Daarnaast wordt ook het personeel bijgeschoold. Zo wordt machinisten de kans geboden om op een treinsimulator kennis te maken met ERTMS. Vanaf het vierde kwartaal van 2023 zal het systeem ook echt op het spoor worden gebruikt.

De invoering verloopt vervolgens in kleine stappen. Tussen nu en 2031 zijn zeven drukke baanvakken aan de beurt. Pas rond 2050 zal EMRTS echt overal op het spoor de standaard zijn, verwacht NS.

Foto: NS
Illustratie: Marcel Groenen