NAM start met Storelectric opslagproject met samengeperste lucht
Het Engelse Storelectric gaat samen met de NAM een installatie bouwen voor de opslag van groene stroom door het samenpersen van lucht. Storelectric was de winnaar van de NAM70 challenge die het gasbedrijf organiseerde vanwege zijn 70-jarige bestaan.
Storelectric gebruikt een overschot aan groene stroom om lucht samen te persen en die op te slaan in bijvoorbeeld zoutholtes of lege gas- en olievelden. Is de elektriciteit weer nodig, dan drijft die samengeperste lucht een generator aan.
Deze zogeheten Compressed Air Energy Storage opslag is op zich niet nieuw, er staat er bijvoorbeeld een Druckluftspeicher in het Duitse Huntorf. Storelectric heeft de opslagtechniek wel verbeterd door de warmte die vrijkomt bij het samenpersen van de lucht tot zo'n 70 bar weer te gebruiken bij het expanderen van de lucht wanneer er weer elektriciteit mee wordt gemaakt.
Efficiënte opslag
Storelectric claimt dat zo een efficiency van 65% wordt bereikt in de hele cyclus van elektriciteit naar samengeperste lucht en weer terug naar elektriciteit. 'Dat maakt ons systeem tot de meest efficiënte manier van opslag van elektriciteit gedurende langere perioden, en in grote hoeveelheden', aldus Tallad Azid van Storelectric.Zie hieronder de pitch van de opslag met samengeperste lucht.
Storelectric heeft momenteel een proefproject in Engeland, in Nederland denkt het bedrijf in eerste instantie aan het gebruik van zoutcavernes, grote holten in zoutlagen in de bodem waar nu bijvoorbeeld in Zuidwending aardgas wordt opgeslagen. Op termijn zou ook opslag in poreuze aardlagen kunnen. 'Die zijn in grote getale beschikbaar op de Noordzee, voorzien van installaties die eens olie en gas wonnen en nu moeten worden ontmanteld. Gebruik die infrastructuur.'
Daadwerkelijk uitvoeren
De prijs betekent naast een geldbedrag van 50.000 euro de afspraak dat NAM samen met Storelectric de opslag daadwerkelijk in drie jaar tijd gaat realiseren. 'Het is voor de toekomst van ons bedrijf essentieel dat we onze kennis samen met partners gaan inzetten voor de energietransitie, en opslag van duurzaam gewonnen elektriciteit is daarbij een van de grootste uitdagingen', aldus Schotman.
Warmteopslag
Twee andere finalisten waren Eco-Tech Ceram uit Frankrijk en het Nederlandse Proton Ventures. Eco-Tech bedacht een manier om restwarmte bijvoorbeeld van de industrie of vergistingsinstallaties op te slaan. Beneden de 100 °C kan dat het gemakkelijkst in water, daarboven in keramiek met lucht, aldus Aubin Touzo van Eco-Tech Ceram.
Nu is de plaats waar die warmte vrijkomt meestal niet de plek waar die nodig is. Transport is dus nodig. Nu gebeurt dat bijvoorbeeld in Nederland via een warmtenet, maar die infrastructuur is duur en meestal in een beperkt temperatuurbereik. Eco-Tech doet de warmte-opslag in de vorm van een container, die van alle bestaande transportmogelijkheden gebruik kan maken.
Per container is een opslag van 1,5 MWh mogelijk. Als gezegd, het concept kan ook worden gebruikt om warmte van meer dan 100 °C op te slaan, tot boven de 500 °C door gebruik te maken van keramiek.
Het lastigste volgens Touzo is om de warmte beschikbaar te krijgen uit rookgassen, of van de compressoren die de NAM op dit ogenblik gebruikt om het gas op druk te brengen.Zie hieronder de pitch van de warmteopslag.
Ammoniak
Proton Ventures zet met bestaande techniek overtollige elektriciteit om in ammoniak, die gemakkelijk is op te slaan of te transporteren. Die ammoniak heeft tal van toepassingen. Motoren kunnen ammoniak als brandstof gebruiken, met een brandstofcel is er weer elektriciteit mee te maken, het dient als grondstof voor kunstmest en er is gemakkelijk waterstof van te maken voor allerhande toepassingen.
Het voordeel van ammoniak boven waterstof is dat ammoniak veel gemakkelijker is in het gebruik. Zo zijn er om het spul op te slaan geen zware druktanks nodig. Bij waterstof moet dat wel om om voldoende volume bij elkaar te krijgen. 'Zoals aardgas op dit ogenblik tal van toepassingen heeft, zo zal ammoniak dat in de toekomst doen, aldus Jacco Mooijer van Proton Ventures. Zie hieronder de pitch van de ammoniak-opslag.
Het gebruik van ammoniak is niet nieuw. Zo onderzoekt Vattenfall (Nuon) het gebruik van ammoniak als brandsto voor zijn elektriciteitscentrale (lees 'Nuon gaat stoken op ammoniak').
Openingsfoto: NAM-CEO Gerald Schotman met de uitvoeringsovereenkomst en het team van Storelectric. Foto NAM.
