Op donderdag 9 juni nam onderzoeksinstituut Deltares officieel een nieuw apparaat in gebruik. Deze GeoCentrifuge kan krachten van 150 keer de zwaartekracht bereiken. Minister Marc Harbers van Infrastructuur en Waterstaat was bij de opening aanwezig.
In de GeoCentrifuge in Delft kunnen schaalmodellen worden gebouwd van dijken, tunnels, funderingen en andere infrastructuur die afhankelijk is van het gedrag van de ondergrond. Door het model vervolgens met een hoge snelheid rond te laten draaien aan het einde van een vijf meter lange arm (zie het filmpje hieronder), ondervindt het een enorme centrifugaalkracht. Voor het model is het dan alsof de zwaartekracht heel groot is geworden.
Dit is te vergelijken met het effect van een snel ronddraaiende kermisattractie, maar dan sterker. Waar mensen in de Python in de Efteling worden blootgesteld aan krachten tot drie en een half keer de zwaartekracht (3,5g), kunnen deze in de GeoCentrifuge oplopen op tot wel 150 keer de zwaartekracht.
Funderingen
De onderzoeksfaciliteit zal onder meer gebruikt worden voor onderzoek aan de sterkte van funderingen van windmolens. De nieuwste modellen die op de Noordzee gebouwd gaan worden, zijn hoger dan 250 meter, een recordhoogte. Dit vergt dus nogal wat van de funderingen. Wanneer de zwaartekracht met de GeoCentrifuge meer dan honderd keer groter wordt ingesteld dan op aarde normaal is, kan de kracht op de ondergrond in het experiment dus met een honderd keer kleinere constructie bereikt worden.
Dijken
Een andere belangrijke toepassing van het apparaat is onderzoek aan het gedrag van dijken. Processen die in een dijk optreden ten gevolge van de zwaartekracht kunnen maanden of zelfs jaren in beslag nemen. Die tijd kan in de proeven verkort worden door de zwaartekracht flink op te schroeven. Zo kan een flinke tijdwinst worden geboekt.
De GeoCentrifuge is gebouwd in Frankrijk. De totale ontwikkeling van het apparaat duurde zo'n tien jaar.
Openingsbeeld: Deltares, Bart Hoogveld
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.