‘Voorsprong door techniek.’ Echt waar?, vraagt redacteur Jim Heirbaut zich af in zijn maandelijkse column.

Het eerste sociale medium dat mij echt greep was Twitter, in 2009, en tsjonge, wat vond ik het cool. Op dit platform kon je interessante mensen ontmoeten, je ervaringen delen en zelfs laagdrempelig met bekende wetenschappers, schrijvers of sporters in contact komen. Een droom.

Inmiddels is mijn enthousiasme omgeslagen in scepsis en teleurstelling. Op Twitter tref ik tegenwoordig veel boze mensen, anti-virusactivisten en ‘NOS=fake news’-roepers. Zo raakte ik er onlangs in gesprek met een anoniempje (oppassen geblazen) dat al die coronamaatregelen maar onzin vond.

Nu probeer ik altijd rustig en open met iedereen te praten, maar een onstuitbare waterval aan nonsense noopte mij om uiteindelijk maar het gesprek te beëindigen.

Daar had ik het bij moeten laten, maar helaas was ik zo onverstandig om op het Twitterprofiel van deze anonymus te klikken. Ik schrok me een ongeluk; wat daar niet allemaal aan complottheorieën was ‘geliked’, daar lusten de honden geen brood van.

De Nederlandse overheid wil ons ‘omvolken’, de zoon van Joe Biden runt een pedofielennetwerk en Pia Dijkstra is een engel des doods, aldus deze anonieme toetsenbordridder. De rillingen lopen je over de rug. Uiteraard krijgt ook filantroop George Soros er van langs, de eeuwige zondebok van online extreemrechts.

In de begintijd was Twitter een fijne online plek, waar je met onbekenden in gesprek kon komen en net zo makkelijk meningen kon uitwisselen als recepten voor lekker eten, kattenplaatjes en tips voor een citytrip naar Berlijn.

Maar die openheid die het platform aanvankelijk tot zo’n verfrissende plek maakte heeft dus ook een andere kant: het delen van complottheorieën en verzonnen verhalen is ook supereenvoudig geworden. Twitter (maar ook: Facebook, Instagram, TikTok, etcetera) is een kanaal waar mensen ongefilterd hun verhalen en ‘alternatieve feiten’ door kunnen geven.
 


Het bekendste voorbeeld hiervan was uiteraard Donald Trump, die de gewone media helemaal niet meer nodig had om zijn achterban te bereiken. Voorheen kon een politicus niet zonder krant of tv-zender om zijn of haar boodschap bij het volk te laten landen, en zat er dus nog een waarheidsfilter voor.

Nu stroomden de leugens van Trump zo miljoenen huiskamers binnen. Waartoe dat kan leiden, hebben we 6 januari gezien met de bestorming van het Capitool.

Trump is president-af, maar de asociale media zijn er nog. Gelukkig komt de boel nu langzaam in beweging. Twitter voorziet leugens van een disclaimer en heeft Trump zelfs van het platform gegooid. Dat was een paar jaar terug ondenkbaar geweest.

Toch komen de grote platforms te langzaam met maatregelen, en zijn die maatregelen te soft en lang niet altijd effectief. Want als Trump besluit te verhuizen naar Parler, een soort Twitter met veel extreemrechtse mensen, dan begint het spel weer van voren af aan.

Iemand nog een goed idee om de asociale media weer sociaal te maken?


Openingsfoto Depositphotos