Richard van Leeuwen is werktuigbouwkundige en lector sustainable energy systems aan hogeschool Saxion. Daar werkt hij aan de integratie van duurzame energiebronnen. 
 

Doelen & Drijfveren
De wereld een beetje beter maken, dat is de ambitie van veel ingenieurs. Lees hun persoonlijke verhalen in het dossier Doelen & Drijfveren.

‘Duurzame energietransitie vind ik dé belangrijkste technische en maatschappelijke uitdaging die er is. Klimaatverandering gaat ons allemaal raken. Het onderwerp houdt me al bezig sinds mijn jeugd. Op tv verscheen ooit een Postbus 51-spotje met de aardbol als een kaars, die langzaam opbrandde. Dat beeld is voor mij altijd heel bepalend gebleven. Daarbij fascineert energietechniek me enorm. Ik vind het heerlijk me erin te verdiepen, om uit te zoeken hoe die techniek werkt, te verbeteren valt en hoe we nieuwe oplossingen kunnen ontwikkelen. Ik heb twee zoons, van vijftien en zestien. Ook zij vormen voor mij een belangrijke reden om hier vol mee bezig te zijn. En dan denk ik niet alleen aan mijn eigen jongens, er zijn veel meer kinderen op de wereld, waarvan een deel leeft in risicogebieden. Een goede toekomst voor iedereen, dat is mijn drijvende kracht.’ 


Techniekspeeltuin

‘Van kinds af aan ben ik al bezig met techniek. Op de basisschool was ik een van de eersten die überhaupt een computer thuis had en leerde ik mezelf programmeren. Dat leerde je niet op school. Eigenlijk vond ik school maar matig interessant. In mijn puberteit zat ik liever te sleutelen aan mijn brommer. Pas op de mts en later hts werd ik enthousiast, gewoon lekker praktisch bezig zijn. Omdat ik de smaak te pakken had, ging ik ook door naar de universiteit. Dat was eerst best een dobber: veel theoretischer, maar wel heel interessant. De universiteit is een speeltuin voor onderzoek en nieuwe techniek!


Na mijn studie ben ik een jaar gaan reizen. Ik wilde de wereld zien. Ik was al 26 en had een lange route doorlopen na de mavo. Die reis heeft me geïnspireerd. Ik kwam in gebieden waar de klimaatverandering al zichtbaar was. Toen al. Stuwmeren in Australië en Afrika die helemaal opgedroogd waren bijvoorbeeld. Ik begon eind jaren negentig te pionieren met de combinatie van fotovoltaïsche en thermische energie (pvt-panelen), waarmee zowel elektriciteit als warmte kan worden opgewekt. Samen met een compagnon heb ik twee jaar lang allerlei proefopstellingen gemaakt, getest en geprobeerd financiering te vinden. Daar lag volgens ons de toekomst. Maar we waren vijftien jaar te vroeg. In die tijd, rond 1998, draaide de overheid de subsidiekraan dicht voor duurzame techniek. Niemand had toen aandacht voor warmtepompen om huizen te verwarmen. Er was toch aardgas?
In die periode heb ik veel geleerd. Als ondernemer ben je niet alleen met techniek en onderzoek bezig, maar ook met opzetten van een bedrijf, netwerk opbouwen, geld binnenhalen. Eigenlijk doe ik dat nog steeds. Als lector zorg ik ervoor dat de groep focus heeft en dat we voldoende middelen hebben om onderzoek te doen.’


Duurzaamheid

‘Na het ondernemersavontuur ben ik zeven jaar consultant en projectleider geweest bij Nedtrain Consulting voor systeemintegratie binnen treinen. Een fantastisch bedrijf, maar ik miste de technische verdieping en een link met duurzaamheid. Toen zag ik de vacature hoofddocent & onderzoeker duurzame energie bij Saxion. Na één gesprek wist ik het eigenlijk al: dit is iets voor mij. En dat is na vijftien jaar nog steeds zo. Saxion gaf me de mogelijkheid om te promoveren aan de Universiteit Twente op het onderwerp multi commodity smart grids, over ICT-oplossingen voor vergaande integratie van duurzame energie in balans met de energievraag. Ik had behoefte om nog een keer echt diep te kunnen gaan, zoals tijdens de studie. Het is meteen ook een belangrijke onderzoekslijn in mijn lectoraat geworden. Alles hangt met elkaar samen.
Technieken voor een duurzame energietransitie zijn er in principe wel, de financiën ook. Het hangt vooral af van onze motivatie om die verandering nu en radicaler in te zetten. Dat is mijn missie. Daarom zou ik jonge mensen willen meegeven: ga aan de slag met duurzaamheid op je werk of thuis. Kijk hoe jij kunt bijdragen!’  


Tekst: Astrid van de Graaf
Portret: Bianca Sistermans