Op 11 maart 2011 - vandaag 11 jaar geleden - verwoestte een tsunami grote delen van Japan en raakte de kerncentrale in Fukushima sterk beschadigd. De documentaire I'm so sorry, die op 24 maart in première gaat, laat de gevolgen van dergelijke ongelukken zien.

 

Desolate landschappen passeren de revue. Een geigerteller tikt onheilspellend. Dan ineens een kernexplosie. En nog een. En nog een. Langzaam gaan deze beelden over in de spookachtige aanblik van een wit, traditioneel Japans masker. De toon is gezet. 

 

Ravages

Dit is het begin van een grimmige documentaire, waarin de Chinese filmmaker Zhao Liang de negatieve gevolgen van kernenergie wil laten zien. Hiervoor neemt hij ons mee naar de ravages van Tsjernobyl en Fukushima, de ontmanteling van een Duitse kerncentrale en donkere Finse tunnels waarin radioactief afval tot in de lengte der dagen bewaard moet blijven.

Wat vooral bijblijft zijn de trage beelden van de sporen die de productie van kernenergie op het landschap achterlaten, waardoor de documentaire zich laat bekijken als een fotoreportage.

 

Interviews en vertelstem

Naast interviewfragmenten zijn de mijmeringen te horen van een gedesillusioneerd verteller. Iemand die niet meer lijkt te geloven dat de mens een gelukkige toekomst voor zichzelf kan ontwerpen. Deze bespiegelingen baseerde Liang op de stemopnamen die hij tijdens het schieten van de film op zijn telefoon maakte. Ze dragen bij aan de dreigende sfeer van de documentaire. Vooral wanneer er eenzame figuren in de post-apocalyptische landschappen verschijnen, weet Liang een sterk gevoel van verlatenheid over te brengen.

Een oude vrouw is als enige teruggekeerd naar haar geboortedorp bij Tsjernobyl en waart daar meer dood dan levend rond. In verschillende scènes spookt er zelfs een figuur met een wit masker door het beeld. ‘Het spook dat de mensen gecreëerd hebben zal de mensheid overleven’, peinst de vertelstem. 

 

Poëtisch beeldverhaal

In technische risicoanalyses over kernenergie gaat het vaak om de kans op een ramp en de schade die een ramp kan aanrichten. Die schade wordt dan vaak uitgedrukt in geld of dodentallen. De documentaire I Am So Sorry biedt door zijn vorm als poëtisch beeldverhaal een krachtig alternatief. Het laat de kijker direct voelen wat verwoesting betekent en hoe iemands leefwereld geheel kan vergaan.

I Am So Sorry  is vanaf 24 maart te zien  in bioscopen en filmhuizen.


Tekst: Lukas Graff

Openingsfoto: Cinema Delicatessen