Met het programma Artemis hoopt NASA binnen afzienbare tijd weer mensen op de maan te zetten. De eerste testvlucht, met poppen in plaats van echte mensen, is vanmorgen gelanceerd.

Ruimtevaartliefhebbers hebben een spannende nacht achter de rug. Zou de draagraket met de ruimtecapsule Orion van NASA nu dan eindelijk succesvol worden gelanceerd?

Het is antwoord was ja, bleek vanmorgen om dertien minuten voor acht (Nederlandse tijd). Toen kwam de Space Launch System (SLS)-raket die de capsule met testpoppen in de ruimte moet brengen los van de grond in Florida, om met een enorm gebrul weg te snellen van de aarde.

Op naar de maan, waar de raket op 21 november langs zal scheren. Daar zal hij een ingewikkelde cirkelvlucht (zie afbeelding) maken, gebruikmakend van de gravitatiekracht van de maan, alvorens terug te keren naar de aarde. Hier wordt hij in de avond van 11 december weer verwacht.

 

De route die de Orion zall afleggen (klik op afbeelding voor vergroting). Beeld: NASA

Onderweg

Niet alleen de lancering, ook de eerste fase van de reis is goed verlopen, schrijft NASA in een nieuwsbericht.

De Orion heeft zijn zonnepanelen al ingezet, en de raketmotor heeft anderhalf uur na de lancering achttien minuten aangestaan om de ruimtecapsule buiten het zwaartekrachtsveld van de aarde te krijgen en op weg te sturen naar de maan. Dat is gelukt.

Naast de Orion heeft de raket tien zogeheten CubeSats bij zich: kleine satellieten, formaatje melkpak, die elk een eigen missie hebben. Sommige verzamelen gegevens en sturen deze naar de aarde, andere testen technologieën die de ruimtevaart veiliger of efficiënter kunnen maken. Die zullen de komende uren, elk op een eigen tijdstip, loskomen van de raket.

 

Artemis

De lancering is onderdeel van de NASA-missie Artemis, die op in 2019 op haar beurt werd gelanceerd door de Amerikaanse regering van de toenmalige president Trump.

‘De VS moeten ook deze eeuw de eerste blijven op het gebied van ruimtevaart. Niet alleen om onze economie een boost te geven en onze nationale belangen veilig te stellen, maar boven alles omdat de regels en de waarden van de ruimte zullen worden bepaald door hen die de moed hebben er als eerste heen te gaan en de bereidheid om er te blijven.’

Dat waren de woorden waarmee de Amerikaanse vice-president Mike Pence het programma op 26 maart van dat jaar aankondigde, zoals onze redacteur Jean-Paul Keulen optekende in het julinummer van De Ingenieur van 2019. Dat lijkt weliswaar nogal dik aangezet, schreef Keulen erbij, maar de ambitie is er niet minder om.

Het doel van het Artemisprogramma is om weer mensen op de maan te zetten, zegt NASA-woordvoerder Bill Nelson in een nieuwsbericht op de website van dit ruimtevaartinstituut, ‘en uiteindelijk ook op Mars.’

De maan wordt daarbij als handig tussenstation beschouwd.

 

Lancering herhaaldelijk uitgesteld

Vooralsnog was de vlucht naar de maan echter al moeilijk genoeg.

De lancering van de SLS-Orion combinatie had op 29 augustus al moeten plaatsvinden, maar is sindsdien twee keer uitgesteld wegens weersomstandigheden, een keer uitgesteld wegens logistieke problemen en twee keer mislukt wegens technische problemen.

Daar komt nog bij dat het moment van vertrek goed moet worden gepland: de maan moet zodanig zijn gepositioneerd ten opzichte van de aarde dat de Orion in de juiste baan terechtkomt, en de raket kan niet te lang in het donker vliegen, omdat er stroom nodig is die door zonnepanelen wordt opgewekt.

 

Toekomst

In 2024 hoopt de NASA de lancering te herhalen met echte astronauten aan boord. In 2025 wil de organisatie voor het eerst sinds 1972 weer een aantal mensen op de maan te zetten.

 

Openingsbeeld: NASA/Bill Ingalls