Na een reis van twee jaar is gisteren het ruimtevaartuig Osiris-Rex van de NASA aangekomen bij de kleine asteroïde Bennu. De komende anderhalf jaar cirkelt Osiris-Rex rond de steenklomp om foto’s te nemen en informatie te vergaren. Dan daalt hij even af naar het oppervlak, neemt een hapje stof en keert daarmee terug naar de aarde.

Osiris-Rex is een ruimtevaartuig ter grootte van een flinke auto. In augustus van dit jaar kreeg hij, na een reis van 1,8 miljard km, voor het eerst Bennu in beeld. Van een afstand van zo’n 2 miljoen km maakte hij er de eerste foto’s van. De afgelopen maanden haalde hij het rotsblok in, dat een doorsnede heeft van een kleine 500 m. Gisteren kwam hij met een laatste zetje van zijn stuurraketten langszij.
 

Vijf rondjes

Nu begint de Preliminary Survey, een onderzoeksperiode waarbij Osiris-Rex vijf rondjes langs noordpool, evenaar en zuidpool van de asteroïde zal maken, op een hoogte van 7 km. Uit deze manoeuvres moeten, gecombineerd met de te maken foto’s, belangrijke eigenschappen van de steenklomp volgen, zoals exacte grootte, vorm en rotatiesnelheid. Van de vorm zouden details zelfs met een nauwkeurigheid van 75 cm kunnen worden bepaald.

In januari zal Osiris-Rex zich dan laten zakken in een baan om de asteroïde, op ongeveer 1,6 km hoogte. Een jaar lang maakt hij dan foto’s van dichtbij het oppervlak. Volgens NASA is dit trouwens het kleinste object in de ruimte waar de mens ooit een ruimtevaartuig omheen heeft laten cirkelen.


Pogo-stick

In 2020 wordt het dan zo mogelijk nog spannender. Dan laat Osiris-Rex zich langzaam zakken richting het oppervlak van de asteroïde. Met een geplande snelheid van zo’n 0,4 km/h zal hij het oppervlak raken en er weer vanaf stuiteren; ‘als een pogo-stick’, schreef de New York Times.

Gedurende de vijf seconden dat hij dichtbij en even op het oppervlak is, gaat een bemonsteringskop stikstof op het oppervlak spuiten. Hierdoor zullen stof en kleine steentjes omhoog worden geblazen. Diezelfde kop moet deze opvangen, zodat Osiris-Rex deze bijzondere bodemmonsters mee naar huis kan nemen. Er is genoeg stikstof aan boord om deze handeling drie keer te proberen.

Bennu is een kleine asteroïde, ontdekt in 1999, die rijk is aan koolstof. Wetenschappers vermoeden dat hij is ontstaan uit overblijfselen van het ontstaan van ons zonnestelsel. Het hapje stof dat terugkeert, zou ons dus meer kunnen leren over die periode.
 

Opslingeren

De ruimtevaart is een vakgebied voor mensen met een lange adem. Osiris-Rex vertrok op 8 september 2016 op zijn missie en deed er dus ruim twee jaar over om bij Bennu aan te komen. Volgens de New York Times koos NASA uit kostenoverwegingen voor een lichtgewicht ruimtevaartuig. Maar dat kon minder brandstof meenemen dan een grotere sonde en dus moest hij gebruikmaken van een langere, maar efficiëntere, route. Efficiënt, want het ding liet zich opslingeren door het zwaartekrachtveld van de aarde.

In 2023 wordt Osiris-Rex terugverwacht bij aarde. Dan zal hij een pakketje met het bodemmonster droppen boven een woestijn in Utah in de Verenigde Staten. Dan kunnen de Amerikanen hun resultaten vergelijken met die van de Japanse onderzoekers die onlangs twee rovers neerzetten op de asteroïde Ryugu (lees: ‘Japanse rovers geland op asteroïde’).
 


Beeldmateriaal NASA