Trucks stoten per km twee keer minder NOx uit dan personendiesels. Technisch is dat verschil niet te verklaren, het ligt vooral aan de strengere keuringstest.

De uitstootgegevens waarover de International Council on Clean Transportation publiceerde zijn gebaseerd op metingen bij gewoon gebruik op de weg, en dus niet op wat de fabrikanten opgeven of wat bij de toelatingstest is gemeten. Dan blijkt dat vrachtvrachtwagens en autobussen die moeten voldoen aan de meest recente euronorm gemiddeld twee keer minder NOx uitstoten dan personendiesels. Bij de zware voertuigen gaat het om gemiddeld 210 mg/km, bij personendiesels om gemiddeld 480-560 mg/km.


Technisch gelijk

Dat verschil heeft volgens Clean Transportation geen technische oorzaak: de systemen die de dieselmotoren gebruiken zijn in essentie hetzelfde. Alleen de schaal en de hoeveelheid uitlaatgassen die ze moeten verwerken, verschillen. Zowel vrachtwagens en bussen als personenauto’s voeren een deel van de uitlaatgassen terug de motor in en gebruiken een selectieve katalysator. Het enige verschil is dat er ook personenauto’s zijn die gebruik maken van de zogeheten Lean NOx trap, een apparaat dat de NOx verzamelt en regelmatig moet worden geleegd. Voor de zware voertuigen is die Lean NOx trap niet geschikt.

De NOx-reiniging heeft wel een kostenverschil: voor een vrachtwagen of bus zijn de extra kosten relatief veel lager dan voor een personendiesel. Dat was voor Volkswagen ook een van de belangrijke redenen om in zijn Amerikaanse modellen geen selectieve katalysator toe te passen, waarvoor uiteindelijk de sjoemelsoftware in de plaats kwam (‘Onthullende aanklacht tegen Volkswagen’).


Verschil in keuringstest

Als er technisch geen wezenlijk verschil is, waarom presteren personendiesels dan zo veel slechter dan trucks en bussen? Volgens Clean Transportation heeft dat te maken met de opzet van de keuringstest. Die benadert voor de zware voertuigen veel beter het werkelijke gebruik dan de keuringstest van personendiesels.

Een belangrijk verschil is dat zware voertuigen op veel motorbelastingen worden getest: de motor moet zowel vrijwel onbelast als zwaar belast draaien, bij geringe en hoge toerentallen, en bij verschillende temperaturen van de uitlaatgassen. Bij personenauto’s is die range veel beperkter waardoor autofabrikanten hun voertuig alleen op die beperkte range voor de NOx-uitstoot optimaliseren. Of ze maken daarvoor defeat devices, zoals de sjoemelsoftware bij Volkswagen.

De komende jaren komt er voor personendiesels een nieuw testregime, dat een deel van dat bezwaar wegneemt. Een belangrijk verschil blijft dat de test bij persponenwagens gebeurt met prototypen, terwijl bij vrachtwagens willekeurig geselecteerde productie-exemplaren worden getest. Dat opent volgens Clean Transportation opnieuw een deur voor gesjoemel.