Na de oorlog werd het spoorwegnet geëlektrificeerd. Op de lijnen waar dat niet rendabel was, bracht de Blauwe Engel uitkomst. Bij uitgeverij Wbooks verscheen een fotoboek over de geliefde trein.


Een gehavend spoorwegnet en fors beschadigd materieel. Hoe moest het treinverkeer na de Tweede Wereldoorlog weer op gang komen?

Besloten werd om in te zetten op elektrificatie, maar dat was kostbaar. Voor de minder rendabele secundaire lijnen buiten de Randstad werd daarom een andere oplossing gevonden: nieuw te ontwerpen, relatief lichte dieseltreinen.

De Rotterdamse firma Allan & Co, in de negentiende eeuw begonnen als meubelfabriek, ging aan de slag. Het bedrijf, dat zich in het interbellum had gespecialiseerd in de bouw van tramrijtuigen, bussen en treinmaterieel, kwam met een nieuw type dieseltrein, waarbij de aandrijving geheel onder de rijtuigvloer was geplaatst.

De Blauwe Engel werd geliefd

Daardoor was er geen apart motorrijtuig nodig, wat de capaciteit ten goede kwam. Dunnere beplating, gedeelde, open draaistellen en het weglaten van alles wat als luxe kon worden beschouwd hielpen het gewicht van de nieuwe trein laag te houden. 

Hoe sober ook: Plan X, zoals het treinmaterieel ging heten, werd geliefd en zou tot eind van de twintigste eeuw dienstdoen. Daarvoor waren wel verschillende grote opknapronden nodig. Al bij de eerste daarvan, in 1973, verdween de karakteristieke kleur die de trein haar blijvende bijnaam zou opleveren: de Blauwe Engel. ‘Engel’ verwees naar de geschilderde vleugel op de neus van de trein, het handelsmerk van Allan & Co.

Treinexpert en auteur Carel van Gastel schreef een boek vol nostalgie over een trein waarnaar velen volgens de auteur heimwee voelen. De Blauwe Engel verbeeldt een tijd waarin ‘het begrip stress nog uitgevonden moest worden’ en ‘alles nog rustig en vooral overzichtelijk’ was.

Voor de vijftigplussers vormen de vele foto’s inderdaad een trip down memory lane. Wat ook opvalt op de foto’s: er zijn geen masten te bekennen, geen draden, er is ‘niets wat het zicht verstoort’. Een verademing, aldus Van Gastel.

Zo tufte de Blauwe Engel door ‘onaangetast landschap’ – een dieselpluimpje nam men op de koop toe.
 

In het spoor van de Blauwe Engel. Het eerste naoorlogse dieselmaterieel van NS
Carel van Gastel | 176 Blz. | € 39,95