Of het nu gaat om het ontwikkelen van oplaadtechniek, om het bestrijden van sprinkhanenplagen of om het bouwen van een snel voertuig: studententeams zetten er zich met hart en ziel voor in. In een nieuwe rubriek duikt De Ingenieur in deze competitieve en leerzame wereld. ‘Er is geen opleiding waarin je leert hoe je een zonneboot bouwt.’

Op een mistige augustusdag vliegen er vier gestroomlijnde vaartuigen over het Ketelmeer. Volledig op de kracht van de zon proberen de piloten, elk met een grote equipe aan ondersteunende experts die vanaf de kant toekijken, een uitgezet parcours zo vaak mogelijk af te leggen.

Lenny Bakker is een van die stuurlui aan wal. Als oud-lid van het Delftse Solar Boat Team staat hij zijn opvolgers bij met adviezen. Door de coronacrisis vielen de voor dit jaar geplande races een voor een uit. Omdat het team toch wilde laten zien waaraan het een jaar lang vol toewijding had gewerkt, is op het laatste moment alsnog een race georganiseerd. ‘Normaal gesproken varen we dicht bij de wal en staat het publiek rijendik langs de kant’, zegt hij. ‘Nu moet je echt het water op om de boten goed te kunnen zien.’

Het TU Delft Solar Boat Team bestaat sinds 2005, toen een aantal studenten maritieme techniek ermee begonnen. Met hun eerste boot wisten ze direct een wedstrijd te winnen. Inmiddels hebben twaalf opeenvolgende teams elf verschillende zonneboten ontworpen, gebouwd en ermee geracet.
 

Naam: TU Delft Solar Boat Team
Aantal leden: 20
Doel: een volledig functionerende boot op zonne-energie ontwerpen, produceren en ermee racen
Perspectief: versnellen energietransitie en stimuleren jong talent

 

Je eigen startup

De studenten staken hun studie tijdelijk en werken een jaar lang fulltime aan de boot. Studiepunten of geld krijgen ze er niet voor en van de universiteit krijgen ze enkel faciliteiten ter beschikking, zoals een ruimte om te werken. Desondanks is zo’n jaar meer dan de moeite waard, zegt Bakker. ‘Ik heb zo ontzettend veel geleerd. Je moet zelf de kar trekken en je kunt je niet permitteren om te lanterfanten. Alsof je ineens je eigen startup onder je hoede krijgt waarvan bovendien binnen een jaar ook nog een duidelijke prestatie wordt verwacht: altijd is er die einddatum, met een race die je wilt winnen.’

De race waarmee het jaar eindigt – en die dus ook het einde betekent voor het team in de huidige samenstelling – bepaalt het ontwerp, legt Bakker uit. Vorig jaar werkte het team toe naar een grote race van Monaco naar Italië en terug. Offshore dus, wat hele andere eisen stelt aan een zonneboot dan een race op het Ketelmeer. Elke wedstrijd heeft bovendien weer andere reglementen, legt Bakker uit. Vorig jaar mocht de boot worden bedekt met 28 vierkante meter zonnepanelen; dit jaar mag er maximaal zes vierkante meter op liggen.

 

Haaienhuid

Het Delftse team gebruikt siliciumcellen, dezelfde als op de daken liggen. Ze kozen alleen niet voor een beschermende glasplaat, maar voor een dun laminaat. Dat weegt veel minder, wat de snelheid ten goede komt. ‘We dachten dat we dat zo wel even zouden bouwen’, zegt teammanager Lena de Rouw, ‘maar dat viel nogal tegen. Onze technici hebben de afgelopen weken dag en nacht doorgewerkt om de panelen goed te krijgen.’

Nieuw aan de boot van 2020 zijn de draagvleugels eronder, voorzien van een soort haaienhuid voor een verminderde weerstand. Deze stellen de boot in staat om zich op te tillen en over het water verder te vliegen: hydrofoilen. Dankzij die vleugels kan de boot op de energie van een waterkoker al met dertig kilometer per uur over het water scheren.

De twintig studenten komen van verschillende studierichtingen. Lucht- en ruimtevaartstudenten nemen de aerodynamica voor hun rekening, studenten maritieme techniek en werktuigbouwkunde verzorgen de aandrijving, elektrotechnici zijn verantwoordelijk voor de batterij en studenten technische wiskunde optimaliseren de strategie. ‘Er is geen studie waar je leert hoe je een zonneboot bouwt’, zegt Bakker. ‘Zoiets moet je echt als team doen. Iedereen kijkt er op een andere manier naar. Dat levert de mooiste oplossingen op.’

 

 

Vijver vol talent

De Rouw is als teamleider ervoor verantwoordelijk dat iedereen optimaal presteert. ‘Alle teamleden hebben een persoonlijkheidstest afgelegd, om tot de beste samenstelling te komen. Een jaar lang werk je immers superintensief samen onder stressvolle omstandigheden’, zegt ze. ‘Dan gaat het er niet om dat je de beste projectmanager hebt, maar dat het team perfect functioneert. Als er iets mis gaat, moet iedereen direct weten wat ie moet doen om het op te lossen.’

Studenten staan in de rij om zich bij het team aan te sluiten, om er een betere ingenieur van te worden. Maar er is ook een hoger doel: de maritieme sector inspireren duurzamer te worden. ‘De scheepvaart is een conservatieve sector’, zegt Bakker. ‘Als het twintig studenten lukt om binnen een jaar een goede zonneboot te ontwikkelen, waartoe zouden de grote bedrijven dan wel niet in staat zijn?’

Scheepsbouwer Damen is een van de sponsoren van het team en volgt de verrichtingen nauwgezet. ‘Ze zijn geïnteresseerd in de kennis die wij opdoen. Ze nemen ons werk serieus en geven ons soms adviezen. Daarnaast zijn ze zeker ook geïnteresseerd in ons als toekomstige werknemers. Zo’n studententeam is een vijver vol talent’, zegt Bakker.

 

Beeldmateriaal: TU Delft Solar Boat Team