Het 3D-ondergrondmodel dat Sweco maakte voor de gemeente Utrecht toont alle kabels, leidingen en funderingen in een driedimensionale omgeving.


Deze innovatie dingt mee naar De Vernufteling, een prijs uitgereikt door Koninklijke NLingenieurs in samenwerking met De Ingenieur. Overige projecten vindt u in dit dossier. Voor de publieksprijs kunt u hier stemmen tot 25 mei.

Welke leidingen, buizen en kabels liggen er allemaal onder de grond en wáár precies? Dat zijn vragen die gemeenten zich regelmatig stellen. Er moeten funderingen worden aangelegd, nieuwe kabels getrokken, of misschien wel een heel nieuw warmtenet worden aangelegd. Daarbij moet een graafmachine natuurlijk geen leiding lek stoten of kapot trekken.

Architecten- en ingenieursadviesbureau Sweco speelt daarop in met het 3D-ondergrondmodel dat het opstelde in samenwerking met de gemeente Utrecht. De gebruiker ziet alle kabels, leidingen en funderingen in een driedimensionale omgeving, alsof die een röntgenbril op heeft.

Ruimtelijke conflicten voorkomen

Sweco bouwde samen met de gemeente het 3D-model met zoveel mogelijk bestaande data over ondergrondse kabels en leidingen en maakte van die informatie een gedetailleerde visuele weergave van de ondergrond. Met het model kunnen gemeenten sneller en efficiënter beslissingen nemen. Ondergrondse en bovengrondse plannen zijn beter op elkaar af te stemmen en ruimtelijke conflicten worden voorkomen. Het 3D-ondergrondmodel helpt zo gemeenten kosten te besparen en vertragingen te voorkomen. Ook draagt het bij aan hun digitale transformatie.

Bodemverontreiniging

Toepassingen variëren van het plannen van warmtenetwerken en woningbouwlocaties tot het volgen van diermigraties en het in kaart brengen van bodemverontreiniging.

Sweco heeft speciaal de nadruk gelegd op het ontwikkelingsproces. ‘Daarbij hebben we de expertise van verschillende specialisten binnen de gemeente geïntegreerd om ervoor te zorgen dat de tools die op het datafundament zijn gebaseerd optimaal functioneren’, zegt Paula Golunska, een van de projectleiders van Sweco. Dankzij de eindeloze ontwikkelingsmogelijkheden van het datafundament kan het bedrijf ook inspelen op de specifieke wensen van gemeenten. Het model wordt nauwkeuriger naarmate meer informatie over de ondergrond beschikbaar komt.

De makers ontwerpen ook nieuwe toepassingen en tools die aansluiten bij specifieke vragen van opdrachtgevers. Voor de toekomst staat augmented reality op de rol: dan wordt het mogelijk om de 3D-ondergrond direct op locatie te projecteren.

Illustratie: Sweco