We gaan op veel meer plekken zonne-energie opwekken, van gebouwen tot vervoermiddelen.

Het beste van 2022
Aan het einde van het jaar blikt De Ingenieur traditiegetrouw vast vooruit op het volgende jaar. Welke technologieën breken door? Welke technische oplossingen gaan het verschil maken voor onze samenleving? Wij hebben er elf voor u uitgelicht in het speciale dossier Het beste van 2022.

De zonnestralen die op de aarde vallen leveren gratis energie, het is meer een kwestie van oogsten. Dat gebeurt ook steeds meer met grote zonneparken en stijve PV-panelen op daken van woningen en kantoorgebouwen.

Maar er zit nog een kleine revolutie aan te komen, want er zijn nog veel meer oppervlakken aan een gebouw te benutten om zonne-energie mee op te wekken. 

‘Nederlandse bedrijven willen graag ­zonnecellen integreren in producten als dakpannen, geveldelen en zonneschermen, maar ze vinden in de markt geen technische oplossing die hiervoor geschikt is’, vertelt Peter Toonssen, business developer mass customization equipment bij TNO. ‘In die behoefte gaan wij voorzien. Het idee van zonnefolies is om zonne-energie op gebouwen een stuk betaalbaarder te ­maken.’

Bij TNO op de Brainport Industries Campus in Eindhoven wordt medio 2022 een pilotproductielijn in gebruik genomen die zonnefolie kan maken, een buigzaam product dat stroom opwekt. Dit is een halffabricaat waarmee andere bedrijven een eindproduct kunnen maken.


Een meter per minuut

Bij de machine is mass customization het toverwoord. De twee delen lijken elkaar tegen te spreken, maar het betekent dat de machine snel kan produceren: hij spuugt zonnefolie uit met een snelheid van een meter per ­minuut, en tegelijk is hij helemaal instelbaar naar de wensen van de klant. ‘Die kan de afmetingen bestellen die hij wil en hoeveel volt en ampùre de folie levert. Ook hoe het laminaat is opgebouwd, is in te stellen’, ­aldus Toonssen. 

In de basis zal de zonnefolie bestaan uit een eerste laag van metaal of kunststof, met daarop de actieve laag die elektriciteit opwekt ingebed in een vulmiddel, waarna het geheel wordt afgedekt met een barriùrelaag. ‘Die laatste is erg belangrijk, want hij beschermt de binnenkant tegen weersinvloeden en bepaalt dus de levensduur van het folie.’
 


Onderzoek en productie

De klant die de folie afneemt, verwerkt dit door het op zijn product te lijmen. Op dat moment ontstaat dus die stroomopwekkende ­dakpan of gevel.

Nederlandse bedrijven bouwen de productielijn voor TNO: Maan Group doet de assemblage en folieverwerking, en Duflex Mechatronics verzorgt de mechatronica en optische inspectie. Het wordt zowel een onderzoeksplatform voor TNO als een fabriekswaardige productielijn. ‘We doen dit met opzet, zodat we ­Nederlandse bedrijven kunnen helpen met het produceren van hun eerste series.’ Het is een bijzonder project, realiseert Toonssen zich. ‘Ik ken geen vergelijkbare pilot­productielijn in de wereld.’ 


Beeld: TNO