Midden in het IJmeer ligt Pampus: ooit een militair fort, nu een museum. Zijn zelfredzaamheid is het eiland nooit verloren, toont een nieuwe, korte film.

Rond 1870 werd rondom Amsterdam een verdedigingslinie gebouwd met forten. Ook in de toenmalige Zuiderzee verscheen een fort: het kunstmatige eiland Pampus. Omdat het lastig te bereiken was, is het gebouwd om zelfvoorzienend te zijn.

Zelfredzaamheid

Tegenwoordig is Pampus een museum en UNESCO-werelderfgoed, met honderdduizend bezoekers per jaar. De oorspronkelijke zelfredzaamheid leeft nog altijd voort, maar nu in een modern energiesysteem. Dat zogenoemde smart grid staat centraal in de korte film Pampus, het eiland van zelfenergie, die vorige maand op het eiland in première ging en nu online gratis te bekijken is. De boodschap: inspireren – want ‘als het op dit kleine eiland kan, kan het overal.’

Luchtfoto van het eiland Pampus.

Dirigent

Dat slimme energiesysteem combineert verschillende energie- en informatiebronnen, en wordt aangestuurd door een ‘dirigent’. Deze centrale computer weet wat voor weer het gaat worden, hoeveel bezoekers er die dag komen en wat de energievoorraden zijn. Aan de ene kant van het grid leveren zon en wind stroom, aan de andere kant wordt biogas geproduceerd uit compost van zelf verbouwd voedsel. De opgewekte elektriciteit kan daarna weer worden geleid naar de gebouwen waar ze voor warmteproductie wordt ingezet. Overtollige elektriciteit wordt in de zomermaanden opgeslagen als waterstof via een elektrolyser. De video laat het complexe samenspel van het fossielvrije energiesysteem begrijpelijk zien via mooie animaties, beelden en illustraties.

Pampus, het eiland van zelfenergie

Dashboard

Technisch beheerder Martin Verweij neemt de kijker mee de technische ruimte in onder het fort. Daar hangt een dashboard waarop alle energiesystemen exact kunnen worden gevolgd.  Ook toont hij de lithiumbatterij voor overige zonne- en windenergie en de warmtezakken, die via warmtecollectoren onder de zonnepanelen warmte opslaan.

Even geen kroketten

Op Pampus wordt niet meer energie gebruikt dan beschikbaar is. ‘Zo gaat het aanbod de vraag bepalen’, zegt Verweij. Dat principe maakt het eiland zelfredzaam – al betekent dat wel dat er soms even geen kroketten kunnen worden gebakken op een bewolkte dag.

Het gesloten energiesysteem van Pampus is uniek in zijn soort. De beheerders van Pampus hopen via deze video meer mensen te inspireren om een zelfredzaam energiesysteem aan te leggen, en zo duurzamer om te gaan met onze grondstoffen.
 

Pampus, het eiland van zelfenergie

10 min. | op YouTube & pampus.nl

 

Illustratie: Strawberry Fields