Terwijl veel haaiensoorten al met uitsterven worden bedreigd, sneuvelen ze ook nog eens massaal als bijvangst. SharkGuard is een simpel hulpmiddel dat voorkomt dat haaien aan vislijnen blijven haken. 
 

Eureka is de rubriek voor 'productontwerpen voor morgen' uit het maandblad De Ingenieur.


Volgens het Wereld Natuur Fonds worden per jaar wereldwijd honderd miljoen haaien gedood voor hun vlees en vinnen. Daarnaast sterven er nog eens vijftig miljoen als bijvangst.

Veel van die haaien, met als voornaamste soort de grote blauwe haai, komen terecht aan vislijnen van de commerciële visserij op tonijn en zwaardvis. Om dat te voorkomen, richt het Engelse bedrijf FishTek Marine zich met SharkGuard op hun zwakke plek. 

 


Zintuigporiën

Haaien hebben zintuigporiën op de snuit waarmee ze minieme elektrische stroompjes kunnen waarnemen die worden veroorzaakt door de spiersamentrekkingen van prooidieren.

Bij een sterker elektrisch veld, raken de uiterst gevoelige zintuig­poriën makkelijk overprikkeld.

Dat doet de SharkGuard. Het is een apparaatje dat iets boven de vishaak aan de lijn wordt bevestigd en rondom een pulserend elektrisch veld genereert.

Dit is sterk genoeg om haaien in de buurt van de vislijnen af te schrikken.



Minder bijvangst van blauwe haaien

De meest recente test met SharkGuard vond plaats op een commerciële vissersboot die op blauwvintonijn vist in de Middel­landse Zee. Daarbij werd de bijvangst van grote blauwe haaien verminderd met 91 procent.

Daarnaast was er ook 71 procent minder bijvangst van de violette pijlstaartrog, terwijl de vangst van blauwvintonijn niet significant afnam.

Belangrijk is ook dat de SharkGuard goed door vissers wordt ontvangen, aangezien die hun werk verder niet belemmert.


Afname haaienpopulatie

Volgens FishTek Marine is een appa­raatje als de SharkGuard, naast een breder verbod op langelijnvisserij, de enige manier om massale bijvangst te verminderen. 

De makers hopen dat het systeem bijdraagt aan het tegengaan van de dramatische afname van haaienpopulaties. De SharkGuard kan volgens het bedrijf op grote schaal worden geproduceerd tegen geringe kosten.


Tekst: Paul Schilperoord
Foto: Depositphotos (boven); Fishtek Marine (inzet)