Veel medische producten die worden gebruikt in het ziekenhuis belanden na eenmalig gebruik in de prullenbak. Een Delftse onderzoeker bedacht een herbruikbaar pompje voor bij dotter-behandelingen en wint daarmee de James Dyson-award in Nederland.

Een ā€˜endovasculaire inflatorā€™ is een veelgebruikt medisch instrument dat bestaat uit een pompje met een drukmeter en een slangetje. Het wordt gebruikt bij dotteren, de medische ingreep waarbij een slangetje in een ader bij het hart wordt gebracht en in een vernauwd bloedvat een klein ballonnetje wordt opgeblazen. Hierbij wordt vaak ook een stent gezet om het bloedvat open te houden. In de Nederlandse zorg worden per jaar zoā€™n honderdduizend endovasculaire inflators gebruikt en gelijk daarna weggegooid omdat ze niet gesteriliseerd kunnen worden. Dit geeft een indirect verlies van zoā€™n 3 miljoen euro en een berg afval. Zonde, vond ook de ontwerper van Pompa, Pablo YĆ”niz GonzĆ”lez, student Industrial Design Engineering aan de Technische Universiteit Delft.

1000 keer beter

YĆ”niz GonzĆ”lez heeft het gebruikelijke pompje uit elkaar gehaald, bestudeerd en nagebootst in een design dat gemakkelijk in en uit elkaar te halen is. De individuele onderdelen kunnen voor het grootste deel worden gesteriliseerd, waarna het pompje weer in elkaar gezet kan worden en zo nog een ronde mee kan bij de volgende ingreep. Sterker nog, het pompje kan zoā€™n duizend rondes mee; hiermee vermindert het sterk de afvalproductie, CO2-verbruik en de kosten. Aan die kosten heeft hij ook gerekend: al na de negende keer gebruiken is de Pompa een duurzamer alternatief voor de wegwerp-inflator.

Onderdelen van eerdere prototypen.

Interesse vanuit de zorg

Het Pompa-prototype is al enthousiast ontvangen in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Daar zullen aankomende tijd veel testen worden uitgevoerd voor het verbeteren van het sterilisatieproces en het optimaliseren van het gebruik in de praktijk. Het pompje werkt hetzelfde als de wegwerp-inflator, waardoor medische professionals geen extra training nodig hebben.

Andere finalisten

Naast Pompa stonden er nog twee andere projecten op het podium. OnCue, door Alessandra Galli, is een adaptief toetsenbord met haptische polsbanden, dat het gebruik van toetsenborden voor mensen met Parkinson makkelijker moet maken. Cropkit, van David Soche, is een slimme, modulaire micro tractor voor gebruik in kleinschalige landbouw.

In de prijzen

Na de winst in Nederland gaan Pompa en de andere twee finalisten van de wedstrijd door naar de internationale ronde van de James Dyson Award. Hier zal eerst een jury van Dyson-ingenieurs de twintig beste projecten van over de wereld kiezen, waarna Sir James Dyson op 5 november zelf de internationale winnaar kiest. Die krijgt een bedrag van 35.000 euro om het product verder te ontwikkelen.


Foto's: James Dyson Award

Een Pompa die uit elkaar is gehaald.