Dit is de man die onze levens verandert

Met ChatGPT bereikte AI het brede publiek. Wie is Sam Altman, de man achter het bedrijf OpenAI?

Zet hem in een zaal vol techniekstudenten en hij valt niet uit de toon met zijn gebruikelijke kleding: een T-shirt met een spijkerbroek of een hoodie met een korte broek. Maar zodra Sam Altman begint te praten, windt hij investeerders, programmeurs en wetenschappers om zijn vinger. Dat is het beeld dat blijft hangen na het lezen van de onlangs verschenen biografie Sam Altman van de Amerikaanse journalist Keach Hagey van The Wall Street Journal. Zij dook in het leven van de techondernemer en sprak honderden mensen die met Altman hebben gewerkt.

OpenAI

Altmans betekenis in de technologiewereld valt niet te onderschatten. Hij was de drijvende kracht achter de oprichting van OpenAI, het bedrijf dat begon als non-profitorganisatie voor het ontwikkelen van kunstmatige intelligentie waaraan de hele maatschappij wat heeft. Hoewel het bedrijf al langer werkte aan taalmodellen, kwam de grote schok eind november 2022 toen het ChatGPT lanceerde, waarna honderden miljoenen mensen op deze AI-software doken. De afgelopen tweeënhalf jaar zijn de ontwikkelingen razendsnel gegaan. ChatGPT is alweer vele versies verder en alle grote techbedrijven hebben AI ingebouwd in hun operating systems.

Dealmaker en investeerder

Het is interessant om te lezen wie die man is die met ‘zijn’ technologie de wereld aan het veranderen is. De aanhalingstekens zijn nodig omdat Altman de taalmodellen niet zelf ontwikkelde. Zijn rol was die van netwerker, dealmaker en investeerder – hij had vele miljoenen overgehouden van een eerdere startup en slimme investeringen. Want wat Altman bovenal goed kan is anderen enthousiast maken voor iets nieuws en onbekends. Hij bezit, net als de beroemdste tech-visionair Steve Jobs, het vermogen om anderen mee te nemen in een toekomst die nog niet bestaat – mensen rond Jobs noemden dat het reality distortion field. Altman heeft zoveel zelfvertrouwen dat wie naar hem luistert echt gaat geloven dat dingen kunnen die nu nog niet mogelijk zijn. Een essentiële eigenschap bij het vergaren van investeringsgeld of bij het binnenhalen van de talentvolste ingenieurs die ook door andere bedrijven worden begeerd.

Gooi naar het presidentschap

Maar Altman is ook een eigenheimer, schrijft Hagey, en vergeet anderen mee te nemen in zijn snelle denkstappen. Dat leidt regelmatig tot irritatie onder zijn werknemers. Ook schiet zijn zelfvertrouwen soms door. Zo speelde hij met de gedachte gouverneur van Californië te worden. Toen Donald Trump het in 2016 opnam tegen Hillary Clinton, liet Altman zich tegen een vriend ontvallen zelf een gooi naar het presidentschap te willen doen. Later ontkende hij dit te hebben gezegd. Maar dit laat wel zien dat de wat studentikoze jongeman geen last heeft van valse bescheidenheid. Zo verwoordt een collega het in het boek: ‘Als Altman zich zelfs maar kon voorstellen dat iets zou kunnen werken, was hij in staat zichzelf ervan te overtuigen dat hij het kon doen om vervolgens anderen – met name investeerders – daar ook van te overtuigen.’

Spelfouten

Hoewel de Nederlandse vertaling – met gek genoeg een andere titel dan het origineel The Optimist – lekker wegleest, bevat die best wat spelfouten die duiden op een haastklus, en zelfs woorden die gewoon fout zijn vertaald. Een debit card is geen ‘debetkaart’. En ‘incubatieruimte’ als vertaling voor een hal waarin startups zitten? Heel storend is het niet, maar wie net zo makkelijk Engels leest, kan dus beter het origineel kiezen.

Climax

Want Hagey heeft een boek geschreven dat de moeite waard is. Regelmatig zit de lezer aan de pagina’s gekluisterd, omdat het nu eenmaal boeiend is te volgen hoe de briljantste programmeurs samenwerken, elkaar vliegen proberen af te vangen of hoe ze, bloednerveus, hun werk presenteren aan miljardeninvesteerders. Het zijn kringen waarin ik normaal niet verkeer. Dit gevoel op de eerste rij te mogen zitten komt tot een climax in de laatste hoofdstukken, die beschrijven hoe Altman door het bestuur van OpenAI eerst wordt gewipt als ceo, maar dan in een onnavolgbare manoeuvre binnen vijf dagen weer op zijn post komt te zitten, steviger dan ooit.