Bij het baggeren van sloten komt veel slib omhoog. Dat wordt in de regel als afval gezien; het afvoeren ervan is kostbaar en kost energie. Met een proefproject wil het Zeeuwse waterschap Scheldestromen nu laten zien dat baggerslib ook nuttig kan worden toegepast: als specie voor de fabricage van stenen voor dijkversterking.


Afgelopen week nam het waterschap een nieuw ontwikkelde pers in gebruik die baggerslib verandert in zetstenen voor dijkbekleding. Het idee is dat de zo geproduceerde stenen het gebruik van beton grotendeels overbodig maken. Dat zou de ambitie van de waterschappen om het grondstoffenverbruik en de CO2-uitstoot de komende jaren fors terug te dringen ineens een stuk dichterbij brengen. 

De pers is ontworpen door ingenieursbureau Netics, dat zich heeft gespecialiseerd in werken met baggerspecie. Het is een hydraulisch gevaarte van zes meter hoog met onder en boven cilinders en daartussen een mal. In die mal gaan behalve het baggerslib wat zand en grind.

Onder hoge druk (tot 350 bar, het gewicht van tien zware vrachtwagens) perst het toestel er vervolgens een kant-en-klare steen van. Mengen, persen en uit de mal halen duurt alles bij elkaar slechts zo'n vier minuten; bakken is niet nodig. 


Proefvak
 

De slib wordt in een mal geschept.

Op de dijk bij Hansweert aan de Westerschelde is inmiddels een proefvak aangelegd, met daarbij een baggerfabriekje waar de pers staat opgesteld. Het komende jaar wordt onderzocht hoe de zetstenen zich in de dijk houden. ‘Ze komen bloot te staan aan het getij, aan zout water, aan eb en vloed en aan golfslag’, zegt Jelle-Jan Pieterse, technisch manager van waterschap Scheldestromen. ‘We weten nog niet in welke mate ze daartegen bestand zijn.’

Als de proef slaagt, dan wordt de volgende stap het verhogen van de productie. De huidige pers produceert per uur vier blokken (50 x 50 x 50 centimeter). ‘Voor toepassing bij een daadwerkelijke dijkverhoging zal de snelheid omhoog moeten’, zegt Pieterse. 

 


Circulaire dijk

De proef vormt een belangrijke stap op weg naar een duurzamere, meer circulaire dijk. Alleen al in Zeeland moeten veel dijken worden versterkt, zegt Pieterse, maar de versterkingsopgave speelt in het hele land. Daarbij moet vaak de steenbekleding worden verhoogd. 

De kust bij Hansweert aan de Westerschelde.

Volgens de traditionele methode zou dat een hoop beton kosten, wat van elders moet worden aangevoerd en een hoge ecologische voetafdruk heeft.

Het project in Zeeland is volgens de initiatiefnemers een wereldprimeur. Hoewel het persen van steen uit slib bekend is, zijn dergelijke stenen niet eerder verwerkt in een dijk en is deze manier van persen ook nieuw. Het Hoogwaterbeschermingsprogramma is een van de partners in het onderzoek. 


Foto's zetsteen en mal: Hoogwaterbeschermingsprogramma; kust bij Hansweert: Depositphotos