Wie zijn de ingenieurs-rolmodellen voor mijn studenten? Of voor mijn nu 12-jarige kind? Wie was ooit mijn eigen rolmodel? Een prangende vraag, maar ik heb het antwoord gevonden. Het zijn die gele en die rode: Buurman en Buurman.

Het verhaal achter Buurman en Buurman is geweldig. Ik leerde recent pas dat ze van oorsprong Tsjechisch zijn. Een Tsjechische vriendin van me legde uit: mensen in Tsjechië hebben een huisje buiten de stad waar ze in het weekend en de vakantie hun tijd doorbrengen. In de sovjettijd waarin de serie ontstond, was er weinig beschikbaar en moest je creatief zijn voor een leuke vakantie: van je satellietschotel een barbecue maken! Die klusprojecten werden niet altijd volledig nuchter uitgevoerd: het was immers weekend of vakantie...

Ontwerpcyclus

Voor kinderen zijn de twee buurmannen vooral klunzig, voor volwassenen juist herkenbaar (toch?). Hoewel ze klunzig zijn, volgen Buurman en Buurman wel de ontwerpcyclus: probleem identificeren, oplossingen verzinnen, bouwen, testen, aanpassen of nieuwe oplossing verzinnen. Heb je een idee in je hoofd, zo bewijzen ze telkens weer, dan lukt het vaak ook wel om dat in de echte wereld te realiseren. Prima rolmodellen voor ingenieurs!

Pat en Mat

Mijn Tsjechische vriendin was stomverbaasd toen ik vroeg hoe de buurmannen in het Tsjechisch klonken. Nederland blijkt het enige land te zijn waarin ze al babbelend kun klusjes klaren. De VPRO besloot, toen ze de serie inkochten, dat dat duidelijker was. Stemacteurs Kees Prins en Siem van Leeuwen kijken één keer de uitzending zonder tekst en spreken daarna al improviserend de stemmen in. Ze kunnen maximaal drie uitzendingen per dag doen, daarna worden ze te melig.

In alle andere landen hebben de buurmannen dan wel weer een naam: Pat en Mat, van patlal en matlal, wat ‘onhandig’ en ‘gênant’ betekent. Ik vraag me af of mijn studenten, die vroeger natuurlijk ook Buurman en Buurman hebben gekeken, dat weten.

Tentamen

Ik kon het niet laten. Ik heb zojuist het tentamen van mijn vak design engineering voor fysici uitgedeeld. De studenten winnen misschien over een paar jaar De Vernufteling, maar nu lezen ze een vraag over de ingenieurs Pat en Mat die samen uitzoeken hoe ze de handdoeken aan de waslijn sneller kunnen laten drogen.

A je to!

 

Openingsbeeld: Patmat film, CC BY-SA 3.0