Bij aanvang van het Fyra-project hadden verschillende landen plannen voor de introductie van het treinbeveiligingssysteem. De meeste kinderziektes zouden zodoende reeds door andere partijen zijn opgelost. Maar het liep anders.
Oorspronkelijk zou de HSL-Zuid had de zesde of zevende spoorverbinding van formaat moeten zijn die gebruikmaakt van het nieuwe Europese treinbeveiligingssysteem ERTMS (European Rail Traffic Management System, lees hierover de werking van het treinbeveilgingsysteem).
Zwitserland liep ten tijde van de aanbesteding van de HSL-Zuid op kop. Het land was al druk bezig met de installatie van ERTMS-apparatuur. Toen een groot aantal conventionele seinen reeds was verwijderd, bleek het treinbeveiligingssysteem toch niet goed te werken. Verwijderde seinen werden teruggeplaatst en het zou uiteindelijk tot 2006 duren voordat de eerste lijn volledig op het nieuwe systeem draaide.
Ook Spanje kwam gaandeweg tot de ontdekking dat de introductie van ERTMS geen sinecure is. In 2004 nam het land een binnenlandse hogesnelheidslijn in bedrijf, die gebruikmaakt van de meest eenvoudige uitvoering van ERTMS. Nog steeds rijden de treinen echter met beperkingen. De minimale tijd tussen twee opeenvolgende treinen is bijvoorbeeld groter dan oorspronkelijk voorzien.
In de oorspronkelijke plannen voor de Franse lijn LGV Est, die vanaf Parijs oostwaarts loopt en sinds 2007 in gebruik is voor onder meer treinen in de richting van Straatsburg en Frankfurt, zou de lijn alleen met ERTMS worden uitgerust. Maar vanwege de problemen in Zwitserland en Spanje besloten de Fransen om voor de zekerheid ook hun oude beveiligingssysteem uit te rollen.
De tegenvallers elders promoveerden de HSL-Zuid tot koploper: nergens anders werd een nieuwe lijn gebouwd die uitsluitend het nieuwe ERTMS zou gebruiken. Het project kreeg hiermee veel kinderziektes te verduren, wat heeft bijgedragen aan de vertraagde oplevering.
Zwitserland is inmiddels de meest problemen te boven en rust momenteel het volledig spoornet uit met ERTMS. Hiervoor is 250 miljoen euro uitgetrokken, wat overeenkomt met zo’n 80 000 euro per strekkende kilometer. In 2017 verwachten de Zwitsers het treinbeveiligingssysteem volledig operationeel te hebben.
Denemarken introduceert ERTMS als onderdeel van een grotere opknapbeurt van het spoor, waarmee in totaal 3,2 miljard euro is gemoeid. Het nieuwe beveiligingssysteem, dat over twaalf jaar op alle lijnen zal functioneren, moet het aantal verstoringen van de dienstregeling fors drukken.
Ook België wil het volledig spoornet van ERTMS voorzien. Momenteel vinden studies plaats naar de te gebruiken ERTMS-versie en de beste wijze van introductie. Uiterlijk 2030 moeten alle lijnen van ERTMS zijn voorzien, terwijl de hoofdverbindingen reeds in 2020 van het systeem gebruik moeten maken.
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.