De professionaliteit die een ingenieur in de praktijk heeft opgebouwd krijgt een keurmerk. Het Koninklijk Instituut van Ingenieurs introduceert de titel Chartered Engineer. ‘Hiermee maken we ook zichtbaar hoe het ingenieursvak zich innoveert.’
Jon Prichard, CEO van de Britse Engineering Council, bij de ondertekening van de overeenkomst met KIVI-directeur Micaela dos Ramos
De afstudeertitel van de universiteit of het hbo maakt iedereen duidelijk wat de kwalificaties zijn van de jonge ingenieur. Maar de ervaring die hij vervolgens opbouwt door aan projecten te werken en trainingen te volgen, is alleen terug te vinden in een zelfgeschreven cv en linkedin-profiel, of in de toevoeging senior die het bedrijf voor zijn functie zet. ‘De titel chartered engineer, voor de hbo-afgestudeerde wordt het de incorporated engineer, geeft aan dat de werkervaring en getoonde competenties voldoen aan een kwaliteitsstandaard’, zegt drs. Micaela dos Ramos, directeur van het KIVI. ‘Dat is van belang voor de ingenieur zelf, die zo over een verrijkte titel beschikt, en voor de werkgever die kan laten zien dat zijn bedrijf werkt met ingenieurs die voldoen aan de hoogst erkende standaard.’
Het idee om in Nederland de chartered engineer te lanceren komt niet uit de lucht vallen. ‘Een lid van onze vereniging die bij een ingenieursbureau werkt vertelde me dat ze bepaalde projecten in het Midden-Oosten niet konden verwerven omdat de opdrachtgevers alleen met chartered engineers willen werken. Internationaal opererende bureaus hebben die titel dus nodig om hun vleugels uit te slaan.’ Verder liet ze zich inspireren door de bestaande praktijk in het Verenigd Koninkrijk en Gemenebest landen als Ierland, Zuid-Afrika, India en Australië en ook Hong Kong. ‘Daar bestaat die titel al lang, en wat me vooral aanspreekt is dat de procedures voor het verwerven van het keurmerk tegelijk een prachtige manier vormt om ontwikkelingen in de uitoefening van het vakgebied te volgen.’
De titel wordt namelijk verleend via een soort ballotage: deskundigen beoordelen of de competenties die de jonge ingenieur heeft verworven voldoen aan de standaard. ‘Dat is niet een soort NEN-norm die vastligt, nee, de deskundigen beoordelen of de ingenieur op zijn vakgebied en voor de specifieke projecten waar hij aan heeft gewerkt beschikt over de competenties die op dat moment state-of-the-art zijn. Dat vereist dus deskundigen die van wanten weten, mensen van een ander bedrijf of uit de universitaire wereld. Het toekennen van de titel laat zien hoe de ingenieur zijn vakgebied verder ontwikkelt. Dat vormt zo een soort Wikipedia voor de ingenieursprofessie, waar bedrijven en opleidingen hun voordeel mee kunnen doen.’
Dat laatste krijgt extra glans omdat het ook mogelijk is dat bedrijven hun leer- en ontwikkeltraject voor de ingenieur accrediteren; het succesvol doorlopen geeft de betrokkene het recht op de titel chartered engineer. ‘Bedrijven krijgen zo een extra stimulans om hun interne opleidingen en werktrajecten op niveau te brengen, en tegelijk geeft zo’n erkend ontwikkeltraject een extra argument om ingenieurstalent aan te trekken.’
De titel die KIVI nu introduceert wordt gebruikt in de Britse Gemenebestlanden. ‘De Engineering Council is de aangewezen instantie om de chartered engineer te registreren. Het bijzondere is dat de council nu met ons als eerste niet-gemenebest organisatie een overeenkomst heeft gesloten. Wij zijn de enige erkende instantie die de titel chartered engineer in Nederland mogen registreren. Dat geeft ons overigens ook een extra verplichting: de council zal regelmatig nagaan of wij die registratie op de juiste manier verzorgen.’
In haar rondgang langs bedrijven heeft Dos Ramos duidelijke belangstelling gemerkt. ‘Shell, DSM, Royal HaskoningDHV en Brunel hebben al aangegeven dat zij willen participeren. De komende maanden gaan we benutten om een en ander in werking te zetten.’ De KIVI-directeur verwacht dat medio 2015 de eerste Nederlandse ingenieurs de titel CEng zal voeren.
John Prichard, CEO Britse Engineering Council
‘Nieuwe behoefte aan professionaliteit’
‘We zijn blij dat KIVI ons heeft benaderd.’ Aan Britse hoffelijkheid geen gebrek bij Jon Prichard CEng, de directeur van de Engineering Council die in het Verenigd Koninkrijk is geaccrediteerd om chartered engineers te registreren. Hij is in Den Haag om met KIVI de overeenkomst te tekenen waarmee de ingenieursvereniging het recht krijgt de titel in Nederland te registreren. ‘Het is voor het eerst dat we op deze manier met een buitenlandse organisatie in zee gaan.’ Prichard verwacht dat KIVI een eigen aanpak zal ontwikkelingen. ‘Als de uitkomst maar is dat we dezelfde standaard hanteren.’
Een beslissende rol hebben daarbij de ingenieurs die moeten beoordelen of een kandidaat over de juiste kwalificaties beschikt. Prichard legt uit hoe dat in zijn werk gaat. ‘De jonge ingenieur doorloopt bij zijn werkgever een trainings- en ontwikkelingsprogramma, dat circa drie jaar duurt. Is dat succesvol verlopen, dan volgt een jaar van het voorbereiden van documenten. Ten eerste een uitgebreide cv waarin de ingenieur moet aangeven wat hij aan zijn vakgebied heeft bijgedragen. Daarnaast komt er een beschrijving van de rol die hij in projecten heeft vervuld. ‘Dat klinkt misschien als veel papier, maar ik heb zelf ervaren dat je er veel aan hebt. Je reflecteert op je eigen ontwikkeling.’
Ten leste volgt er een interview met twee externe deskundigen: de ene met kennis van zijn werk, de andere met ervaring van zijn werkomgeving. ‘Uiteindelijk moeten die twee deskundigen beoordelen: vertrouw ik dat de kandidaat de juiste beslissingen zal nemen als hij aan een project werkt, beschikt hij over genoeg ingenieursoordeel? Dat is dus niet het afvinken van een lijstje met criteria, maar een echte assessment. Voor de kandidaat is het een manier om in zijn vak een stap verder te komen. Gechartered zijn betekent dat je deel bent van een professie en dat je daar ook op kan worden afgerekend.’ Prichard signaleert nog andere voordelen. ‘De procedure zorgt voor commitment om naar je beste kunnen te presteren, het creëert in het bedrijf een positieve leercultuur. Daarnaast blijkt dat bedrijven die met gechartered engineers werken hogere uurtarieven kunnen vragen. Er is dus ook direct profijt.’
Van de circa 750 000 ingenieurs in het Verenigd Koninkrijk zijn er zo’n 230 000 geregistreerd als chartered engineer. Momenteel zijn er jaarlijks zo’n vijfduizend nieuw geregistreerden, aan het eind van het vorige decennium waren dat er duidelijk minder. ‘Ik signaleer bij jonge ingenieurs een nieuwe behoefte om professioneel bezig te zijn. De boodschap dat je dat kan bewijzen door je te laten registreren slaat weer aan.’
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.