Voor duurzame energie is aardwarmte een aantrekkelijke bron, maar heb wel oog voor de veiligheidsrisico’s, waarschuwt het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM).
Aardwarmte kan zich verheugen op toenemende populariteit. Want wat is er mooier dan een eeuwigdurende bron van warmte, hartstikke duurzaam, maar met een zeer beperkte uitstoot van CO2? Het slaan van diepe putten in de aarde is voldoende.
En precies op dat punt plaatst het SodM in het vorige week verschenen en vrij kritische rapport Staat van de Geothermie zijn vraagtekens. Want het slaan van putten, waarbij gedacht wordt aan dieptes van meer dan 4 km, is niet zonder risico’s. Wat kan er misgaan bij het boren naar aardwarmte?
- Veroorzaken van aardbevingen, vooral wanneer de putten worden geboord nabij breuklijnen.
- Onverwacht aanboren van kleinere gas- of oliereservoirs met risico’s van een ongecontroleerde spuiter (blow-out)
- Vervuilen van diepere zoetwaterbronnen
- Vervuilen van het werkterrein
Serieuze ongelukken met het boren naar aardwarmte hebben zich in Nederland niet voorgedaan. Maar, zo signaleert het Staatstoezicht, de instantie moest er af en toe wel dicht bovenop zitten om te voorkomen dat het mogelijk mis zou gaan.
Groene waas
De grootste klacht van het Staatstoezicht is: in al het enthousiasme voor de bron van duurzame energie dreigt de veiligheid op de achtergrond te raken. Wat daarbij ook niet helpt, is dat in de sector bedrijven actief zijn met duidelijk veel minder ervaring dan bedrijven in de olie- en gassector. ‘Er is sprake van een zwak ontwikkelde veiligheidscultuur bij nogal wat initiatiefnemers en hun adviseurs en waarnemers’, aldus het Staatstoezicht. Andere bezwaren zijn dat er te weinig oog is voor het creëren van financiële voorzieningen rond geothermie-projecten, nodig voor tegenvallers en het op termijn ontmantelen van installaties. Er zitten ook hiaten in de regelgeving, wat bijvoorbeeld leidt tot het ontbreken van winningsplannen, waardoor het Staatstoezicht zijn taak niet naar behoren kan uitvoeren.
Kleinere incidenten
De website van het Platform Geothermie meldt dat er momenteel in Nederland zestien aardwarmteprojecten zijn. In zijn rapportage meldt het Staatstoezicht bij een aantal van die projecten incidenten:
- Bij twee projecten in het glastuinbouwgebied Californië bij Venlo (Wijnen Grubbenvorst en Californië Lipzig Gielen) is er geboord op een breukvlak. Op gezag van het Staatstoezicht is er een seismisch meetnetwerk aangelegd. Mochten zich trillingen voordoen, dan wordt de winning direct stilgelegd. Tot op heden hebben die trillingen zich overigens nog niet voorgedaan.
- In de Noord-Hollandse Wieringermeer wordt geboord (Agriport A7) bij een locatie waar gasboringen eerder bevingen veroorzaakten. Door interventie van het Staatstoezicht is de bron aangepast en is er een seismisch netwerk geïnstalleerd.
- Sommige projecten hadden de lozingsvergunning voor het boorwater niet geregeld.
- Bij twee putten bleek het gebruikte staal dat de boorput moet beschermen, van inferieure kwaliteit.
Hieronder twee video's van het geothermieproject Agriport A7 en Californië.
In een reactie laat het Platform Geothermie weten de aanbevelingen van het Staatstoezicht ter harte te zullen nemen. Het verwacht dat de verdere opschaling van projecten professionalisering zal bevorderen, onder meer nu Energie Beheer Nederland (EBN) – altijd betrokken bij booractiviteiten voor olie en gas – zich nu ook op geothermie gaat richten. Dat valt te lezen in de nieuwe publicatie Focus on Energy 2017. Het Platform Geothermie weerspreekt dat de financiële draagkracht van de ondernemingen onvoldoende is, en onderschrijft de noodzaak van meer op geothermie toegespitste regelgeving.
Onlangs ondertekenden het Ministerie van Economische Zaken, TNO, EBN en een zevental regionale consortia de Green Deal Ultradiepe geothermie. Zij zullen later dit jaar een gezamenlijk exploratieprogramma publiceren.
Openingsbeeld: ITS group
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.