Waterfabriek winnaar Vernufteling
De op volledige circulariteit gerichte Waterfabriek in het Gelderse Wilp is het vernuftigste ingenieursproject van het jaar. De betrokken ingenieursbureaus Witteveen+Bos en Royal HaskoningDHV zijn daarvoor donderdagavond onderscheiden met de Vernufteling.
De onderscheiding werd uitgereikt op de nieuwjaarsreceptie van de Koninklijke NLingenieurs, de branchevereniging van ingenieursbureaus. De jury beoordeelde de ingezonden projecten op vier criteria: innovativiteit, economische waarde, technologische kwaliteit en maatschappelijke betekenis.
De Waterfabriek van Waterschap Vallei en Veluwe, die wordt gebouwd in het Gelderse Wilp (gemeente Voorst), moet een voorbeeld worden voor toekomstbestendige waterzuivering. Het is een relatief compacte installatie waarin verschillende technieken worden toegepast. 'Een totaal nieuwe manier van waterzuivering', aldus de jury. 'Een combinatie van technologisch vernuft, een enorme maatschappelijke relevantie, een groot potentieel in Nederland en daarbuiten en een originele omdraaiing van denken in het zeer hoog ontwikkelde vak van waterzuivering.'
Niet zuiveren, maar scheiden
Regenwater, rioolwater en water afkomstig uit de industrie belanden in de Waterfabriek niet op één hoop, maar worden apart gefilterd. Zo wordt het regenwater met een natuurlijk helofytenfilter gezuiverd en worden geneesmiddelen, microplastics, PFAS en andere bronnen van microverontreiniging met onder andere nanofilters uit het rioolwater gehaald.
De jury, onder voorzitterschap van directeur Jacolien Eijer-de Jong van NLingenieurs, noemde de Waterfabriek een 'paradigmashift in zuiveringsland'. Royal HaskoningDHV en Witteveen+Bos 'hebben het niet meer over zuivering, maar over het scheiden van grondstoffen', zei Eijer.
Volgens de jury is de maatschappelijke relevantie van het project groot. Kostbare grondstoffen worden zo teruggewonnen voor gebruik en bovendien is de decentrale toepassing van de waterfabriek 'essentieel voor klimaatadaptatie in stedelijk gebied', stelde Eijer.
Volledig circulair
Met de waterfabriek zet Vallei en Veluwe een belangrijke stap om in 2050 volledig circulair te zijn. Het complex kent geen grote beluchtings- en bezinkbassins waaruit broeikasgassen en vervelende luchtjes ontsnappen. Het kan fosfaat uit urine en ontlasting van de bijna 20.000 inwoners en bedrijven uit de regio verwerken tot groene meststof voor de land- en tuinbouw.
De cellulose uit wc-papier kan een tweede leven krijgen in onder meer asfalt. De benodigde energie zal op het terrein zelf duurzaam worden opgewekt.
Klimaatverandering
Ook de natuur is gebaat bij de nieuwe waterzuivering. Doordat een deel van het gezuiverde rioolwater in de Twellose Beek terechtkomt, zal die in de zomer niet langer droogvallen. Waterfabriek Wilp kan zo het hoofd bieden aan toekomstige uitdagingen als grondstoffen- en waterschaarste en klimaatverandering.
In 2022 is de waterfabriek naar verwachting operationeel. Nu draait er al een pilotversie.
Publieksprijs
De jury had uit de vijftien geselecteerde aanmeldingen liefst vijf projecten genomineerd voor de Vernufteling. Twee meer dan in voorgaande jaren, wat volgens Eijer aangeeft dat de inzendingen gemiddeld gesproken van een zeer hoog niveau waren. Het publiek koos uit alle vijftien inzendingen ingenieursbureau Tauw als winnaar. Dat ontwierp een app waarmee kinderen hun eigen klimaatschoolplein kunnen ontwerpen.
Beeld: Waterschap Vallei en Veluwe
