Voor het opwekken van elektriciteit zonder CO2-uitstoot zijn kerncentrales een alternatief voor windturbines en zonnepanelen. Maar hoe duurzaam is kernenergie werkelijk? En is er al een oplossing voor het radioactieve afval?

 

Het is wel eens anders geweest, maar inmiddels wordt kernenergie gezien als een duurzame manier om stroom op te wekken. Het Internationaal Energie Agentschap zegt het, en ook de Europese Commissie wil kernenergie graag opnemen – onder voorwaarden – in haar zogenoemde duurzame taxonomie: een lijst van erkende duurzame energiebronnen die investeringen in echt groene bronnen moet stimuleren.

Daarover is wel discussie en de lidstaten moeten het voorstel van de commissie nog goedkeuren, maar het feit blijft dat bij het runnen van een kerncentrale geen CO2 vrijkomt.
 

Voetafdruk

Natuurlijk komt bij het bouwen van een kerncentrale wél CO2 vrij. Een centrale bestaat immers uit imposante hoeveelheden beton en staal, materialen die veel CO2-uitstoot met zich meebrengen.

Deze CO2-emissions footprint (de voetafdruk) van kernenergie, ook wel ‘verborgen emissies’ genoemd, is echter wel laag vergeleken met andere technieken om elektriciteit op te wekken. De vier gram CO2 per opgewekte kilowattuur aan elektriciteit over de levensduur van een kerncentrale gerekend, is vergelijkbaar met de voetafdruk van een windpark. Zonne-energie ligt met zes gram CO2 per kilowattuur een klein beetje hoger.

De CO2-voetafdruk van kolen en gascentrales ligt vele malen hoger, zelfs als de vrijgekomen CO2 wordt opgeslagen, met respectievelijk 109 en 78 gram. Ook waterkracht (97 gram) en biomassa (98 gram) brengen een forse CO2-uitstoot met zich mee.
 

Lees meer over dit onderwerp in het dossier 'Kernenergie in Nederland'.


Lichtoranje

En dan het radioactief afval van een kerncentrale, wat daarmee te doen? In Nederland gaat het eerst naar het industrieterrein in Vlissingen-Oost, in Zeeland. Hier beheert de Centrale organisatie voor radioactief afval (COVRA) de opslag, niet toevallig op een steenworp afstand van Nederlands enige kerncentrale, die van Borssele.

Vanuit die centrale wordt jaarlijks zo’n drie kuub hoogradioactief afval opgeslagen bij COVRA. Het hoogradioactief afval behandelings- en opslaggebouw (HABOG) dat in een helder lichtoranje is geverfd en de beroemde formules van Einstein en Planck toont, is inmiddels het bekendste gebouw van COVRA.
 

Binnen in het HABOG van COVRA, waar hoogradioactief afval wordt opgeslagen.

 

Afval koelt steeds verder af

Die kleur heeft betekenis, want het idee is dat elke twintig jaar het gebouw een lichter tintje oranje krijgt, gevolgd door geel en dan lichtgeel en uiteindelijk wit. Dit moet uitbeelden dat het radioactieve afval dat binnen ligt steeds verder afkoelt.

‘Wij vinden het belangrijk om helder te communiceren rond het onderwerp radioactief afval’, zegt directeur Ewoud Verhoef van COVRA. ‘Als organisatie willen we graag laten zien dat het afval bij ons veilig ligt.’
 

Handschoenen, werkkleding en instrumenten

Dat afval bestaat ten eerste uit laag- en middelradioactief materiaal, afkomstig van verschillende bedrijven en instellingen in ons land die iets met radioactieve materialen doen.

‘Denk bijvoorbeeld aan handschoenen, werkkleding en instrumenten van mensen die met radioactiviteit werken. Zijn die niet meer schoon te maken, dan is dat radioactief afval. Ook het water dat door de reactor loopt, wordt ‘gewassen’ met speciale harsen’, legt Verhoef uit. ‘Na een tijdje zijn deze harsen verzadigd en dan worden ze in beton gegoten. Dat slaan we op.’

 

MEER LEZEN OVER DE DUURZAAMHEID VAN NIEUWE KERNCENTRALES?

Dit is niet het hele artikel. Het hele verhaal is te lezen in het juninummer van De Ingenieur. Koop de digitale versie voor € 7,50, of neem - met een flinke korting van 25 % - een digitaal jaarabonnement van twaalf nummers voor € 69,-.



Foto's COVRA