Vind het uit! in Paleis Soestdijk

Vandaag opent in Paleis Soestdijk de tentoonstelling Vind het Uit!, een expositie over Nederlandse uitvindingen toen en nu. De nieuwe eigenaar Made by Holland van het paleis levert hiermee een bescheiden aftrap van het grootse plan om het complex om te toveren tot een innovatiepark met de allure van een wereldtentoonstelling.

De tentoonstelling van Made by Holland is ingericht in de kelders van het paleis, die voor het eerst toegankelijk zijn voor publiek. Lang niet alle ruimtes zijn ingericht, maar kinderen worden uitgenodigd vrij rond te dwalen door de doolhof van gangetjes, voormalige keukens, een wijnkelder en andere – soms pikdonkere – vertrekken. Voor deze speurtocht krijgen ze bij de ingang een knijpkat uitgereikt, een Nederlandse uitvinding (Philips 1941).

Lange gedekte tafels met daarop tientallen eetborden vormen de rode draad in de tentoonstelling. Op elk bordje wordt een Nederlandse uitvinding of innovatie vermeld. Van aardigheidjes als oranje wortels, de Quooker, Senseo of de stormparaplu tot wezenlijke doorbraken als de microscoop, het cassettebandje, de duikboot of de anticonceptiepil.
 

Nederlandse bril

De drang om te laten zien ‘waar ons klein land groot in is’, gaat daarbij wel makkelijk voorbij aan het feit dat uitvinden een evolutionair en collectief proces is, dat zich van landsgrenzen niets aantrekt. Belgische bezoekers kunnen zich in de kelders van het paleis storen aan de  Nederlandse gewoonte zich de geschiedenis van de Lage Landen toe te eigenen. De Mercator-projectie is niet Nederlands, maar een uitvinding van een Vlaming  in een tijd  dat Nederland nog helemaal niet bestond.
 

Toch is het zo gek niet eens voor een breed publiek te inventariseren wat Nederlandse vernuftelingen hebben voortgebracht. De neiging die Nederland heeft ten opzichte van België hebben de Angelsaksische landen ten opzichte van de rest van de wereld. Door de huidige Engelstalige dominantie in de digitale informatievoorziening wordt soms de indruk gewekt dat er geen uitvinding is gedaan zonder dat er een Brits of Amerikaans genie aan te pas kwam. Een ‘applaus voor jezelf’ kan dan een nuttig tegenwicht vormen.

Insectenkwekerij

Vind het Uit! staat wat uitgebreider stil bij een paar solide Nederlandse innovatieve sectoren als de landbouw en het waterbeheer. Er is ook aandacht voor publiekslieveling Boyan Slat en zijn project The Ocean Cleanup en de insectenkwekerij Protix in het Brabantse Dongen die een duurzaam alternatief biedt voor kippenvoer van sojabonen.

Bezoekers – jong en oud – kunnen meedoen aan workshops om het uitvinden in de vingers te krijgen. De beste uitvinders mogen onder begeleiding van de Nederlandse Orde van Uitvinders (NOVU), hun vinding verder ontwikkelen. Overigens is de NOVU sinds juli 2018 gehuisvest in de voormalige boerderij van Paleis Soestdijk. Als het goed is de eerste van vele innovatieve bedrijven die zich in en rond het paleis zullen vestigen. De expositie duurt tot en met 31 december 2019.(Fanta Voogd)

Openingsfoto: Ron Witkamp.