De architectuur heeft zich van lieverlee losgezongen van het landschap en de ondergrond. In een imposant, vuistdik boekwerk herstelt architect Bjarne Mastenbroek de oeroude band.

Er is geen bouwwerk dat niet is verbonden met het aardoppervlak. Maar hoe beschouwen architecten en bouwers die grond eigenlijk? Met name in het Westen zien ze hem louter als een passieve fundering waarop ze verder weinig acht hoeven te slaan. Egaliseer hem, sla er eventueel wat heipalen in en bouwen maar.

Bjarne Mastenbroek, oprichter van het Amsterdamse bureau SeARCH, heeft zich de afgelopen jaren met zijn team verdiept in de relatie tussen gebouwen, hun om geving en de ondergrond. Het indrukwekkende Dig It! is het bijna veertienhonderd pagina’s dikke, meer dan 2,5 kilogram wegende resultaat van die zoektocht die de hele wereld bestrijkt en vele millennia, vanaf het moment dat de eerste mensen aan het bouwen sloegen.


Tijdbalk

Om dit kolossale onderwerp enigszins in toom te houden, heeft Mastenbroek zes strategieën geformuleerd om architectuur en landschap met elkaar te herenigen. Die vormen de zes hoofdstukken van het Engelstalige boek: Bury, Embed, Absorb, Spiral, Carve en Mimic. 

Een gedetailleerde tijdbalk brengt de lezer van de vroegste grotwoningen van neanderthalers in Kroatië tot aan nieuwbouw in de Rotterdamse woonwijk Katendrecht.

Dat het geen abstracte exercitie is geworden, is te danken aan documentair fotograaf Iwan Baan. Hij reisde de hele wereld af om elk van de hoofdstukken van treffend beeld te voorzien.

Het voelt daarbij als een verademing dat hij anders dan veel van zijn in architectuur gespecialiseerde vakgenoten niet alleen de bouwwerken in beeld brengt, maar vrijwel altijd ook de bewoners en gebruikers. De menselijke maat is zo altijd aanwezig. 


Atlas en encyclopedie

Talloze schetsen en tekeningen bieden de lezer nog eens extra verdieping. Dig It!, een publicatie van het befaamde uitgeefhuis Taschen, is behoorlijk aan de prijs.

Maar Mastenbroek en Baan hebben dan ook niet zomaar een grondig studieboek afgeleverd. Het is een atlas, een reis door de geschiedenis en een encyclopedie ineen. Om lang in te bladeren en lezen.  
 

Dig it! Building Bound to the Ground
Bjarne Mastenbroek en Iwan Baan | 192 Blz. |
€ 100,-


Foto: Iwan Baan