De Rotterdamse haven wil actief gaan werken aan het terugdringen van de uitstoot van CO2, onder andere met een warmtenet en opslag. De twee kolencentrales spelen bij beide initiatieven geen rol, vanwege hun onzekere toekomst.

Voor het warmtenet gaan de provincie Zuid-Holland samen met het havenbedrijf Rotterdam, Gasunie, Eneco en het Warmtebedrijf Rotterdam een zogeheten 'open backbonestructuur' aanleggen. Er kunnen verschillende warmtebronnen op worden aangesloten, waaronder industriële installaties, warmteproducerende kassen of geothermie. Vervolgens kunnen afnemers warmte naar behoefte aftappen. Er komt een onafhankelijke systeemoperator die de verschillende businesscases van leveranciers en afnemers aan elkaar moet zien te knopen. De verwachting is dat de bestaande warmtebronnen een half miljoen huishoudens kunnen voorzien.


Via Heineken naar Leiden

Het eerste deel van het warmtenet wordt een leiding vanaf Rotterdam naar Leiden via de Heinekenbrouwerij in Zoeterwoude. ‘De brouwer wil graag meedoen, die gaat ook warmte bufferen’, aldus energiegedeputeerde Han Weber (D66) van de provincie Zuid-Holland. In Leiden gaat het warmtenet de Eon-gascentrale aan de Langegracht vervangen die in 2020 wordt gesloten. De warmte komt aan met een temperatuur van 85 °C, en is in de retourleiding zo’n 45 °C. Weber: ‘Die temperatuur is weer heel geschikt voor het oostelijke kassengebied.’
 

Globale opzet van het Zuid-Hollandse warmtenet. De ster is de brouwerij van Heineken.


De provincie Zuid-Holland lanceert voor het warmtenet een fonds van 65 miljoen euro. ‘Een deel ervan is om nieuwe warmtebronnen te ontwikkelen. Zo willen we het aantal geothermische bronnen uitbreiden.’ Dat gaat bijvoorbeeld gebeuren met de geothermische bronnen in Den Haag. Die zijn in 2010 geboord, maar nooit in bedrijf genomen vanwege stagnatie in de nieuwbouw die gebruik zou maken van de warmtebron. ‘Door die Haagse bronnen aan onze warmtebackbone te koppelen lossen we het probleem van te weinig warmtevraag op.’


CO2-leiding

De raffinaderijen in het Rijnmondgebied hebben een studie aangekondigd naar de hoeveelheid warmte die zij aan het net kunnen leveren. ‘Het is voor het eerst dat verschillende bedrijven bereid zijn om deze concurrentiegevoelige informatie samen te brengen’, aldus directeur Erik Klooster van de Vereniging van Nederlandse Petrochemische Industrie.

Directeur Allard Castelein van het Rotterdamse havenbedrijf kondigde aan dat er een onderzoek komt naar de aanleg van een CO2-backbone. ‘We willen het de bedrijven gemakkelijk maken om hun CO2 in te leveren. Wij verzorgen het transport en slaan de CO2 op in lege gasvelden op zee.’


Geen kolenwarmte

Zowel het warmtenet als de CO2-infrastructuur betrekken de twee nieuwe kolencentrales van Eon en Engie niet in hun opzet. Castelein: ‘Voor de twee kolencentrales is er te veel onzekerheid over hun toekomst waardoor de bedrijven niet bereid zijn om grootschalig in opslag te investeren. We willen daar niet op wachten, en gaan nu aan de slag met de industriële bedrijven die CO2 produceren.’

Het warmtenet betrekt de centrales niet omdat de met kolenstook gegenereerde warmte te veel publieke en politieke discussie op roept, aldus Maxine Tillij, projectleider van het warmtenetteam van Gasunie en Havenbedrijf. 'Die warmte van de twee kolencentrales gaat daarom niet het warmtenet in.'