Het afvangen van fijnstof in parkeergarages is een effectieve manier om de luchtkwaliteit van een stad te verbeteren. Dat blijkt uit berekeningen van de TU Eindhoven. In simulaties bleek zelfs op 1 km afstand de lucht nog een stukje schoner. Direct naast de garage werd tot 50 % van het fijnstof uit de lucht gehaald.

De lucht in steden zit vol fijnstof, afkomstig van auto’s, motoren en scooters. Het komt uit de uitlaat, maar vooral ook van remmende banden en remblokken. Bewoners kunnen er ademhalingsproblemen van krijgen en op de langere termijn kan fijnstof zelfs long-, hart- en vaatziektes en kanker veroorzaken.


Minder poetsen

Om het probleem zo veel mogelijk bij de bron aan te pakken hing het bedrijf ENS Technology, dat apparaten voor luchtzuivering maakt, twee jaar geleden twee installaties in een parkeergarage in het Brabantse Cuijk. In garages remmen en draaien auto’s namelijk relatief veel. ‘Dat onze apparaten effect hebben, horen we van omwonenden. Zij hoeven minder vaak het stof van hun tuinmeubilair te poetsen’, vertelt directeur Lia van de Vorle.


Model

ENS Technology vroeg zich af of de luchtzuiveringsapparaten ook kunnen dienen om van parkeergarages ‘de longen van de stad’ te maken. Daarom benaderde het bedrijf prof.dr.ir. Bert Blocken, hoogleraar Bouwfysica aan de TU Eindhoven. Die modelleerde een flink deel van de binnenstad van Eindhoven, ruim 5 km², inclusief zestien ondergrondse parkeergarages. In deze virtuele omgeving kwamen per garage meerdere installaties te hangen. In de berekeningen nam Blocken verder de achtergrondconcentratie van fijnstof, de verkeersintensiteiten en de precieze geometrie van de straten en gebouwen mee.


594 stuks

In een scenario met 99 luchtzuiveringsinstallaties bleek de lucht naast de garages zo’n 10 % schoner te worden. ‘Alle beetjes helpen bij het tegengaan van de gezondheidseffecten van fijnstof’, zegt Blocken. Een veel sterker resultaat was er te zien toen Blocken en collega’s rekenden met zes keer zoveel installaties: 594 stuks. Die maakten de lucht naast garages de helft schoner en er was zelfs op 1 km afstand van een garage nog een effect: daar verdween 5 tot 10 % van het fijnstof uit de lucht. In de berekeningen waren de omstandigheden qua wind rustig: een constante wind van 1 m/s uit het zuidoosten.



Kosten

‘Op een windstille dag zullen de concentraties fijnstof hoger liggen; waait het harder, dan gaan ze omlaag. De effectiviteit van dit systeem zal van uur tot uur verschillen’, legt Blocken uit. Het onderzoek laat zien dat parkeergarages zouden kunnen dienen om de lucht van een stad wat schoner te maken.

Maar daar zijn natuurlijk wel kosten aan verbonden. Eén luchtzuiveringsinstallatie kost zo’n twintigduizend euro. Uit het onderzoek blijkt dat er per garage enkele tientallen van nodig zijn om voldoende effect te hebben op de luchtkwaliteit op straat. Deze kosten zijn te dekken als klanten van de parkeergarages een paar eurocent per uur bijbetalen. Ook zouden bedrijven de zuiveringsinstallaties kunnen sponsoren (‘Deze schone lucht is mede mogelijk gemaakt door’).

ENS Technology blijft samenwerken met de onderzoeksgroep van Blocken. Samen gaan ze de effectiviteit in de praktijk testen in een parkeergarage. Daarvoor lopen momenteel gesprekken met de gemeente Eindhoven.
 

Zuivering door ionisatie
De luchtzuiveringsinstallatie van ENS Technology maakt gebruik van ionisatie. Ventilatoren zuigen buitenlucht aan en de stofdeeltjes daarin krijgen een positieve lading mee. Een plaat in de installatie is negatief geladen, waardoor de stofdeeltjes daar naartoe bewegen. Wanneer de deeltjes deze stofafvangplaat raken, hechten zij zich aan het oppervlak. Zo vormt zich op de plaat een aangekoekte massa, die naderhand is te verwijderen. Voorheen moest dat met de hand, maar ENS Technology heeft een metalen schraper ontworpen die om de zoveel tijd de zwarte koek (zie foto) losveegt. De gebruiker hoeft alleen maar af en toe het vrijkomende zwarte poeder uit een opvangbak te halen.