Het Rotterdamse havenlandschap strekt zich uit over een lengte van 40 km, van Maasvlakte 2 tot aan de stad. Het boek De haven van Rotterdam geeft zowel letterlijk als figuurlijk een mooi en volledig overzicht van het gebied en stelt daarbij ook interessante vragen.

Elk jaar doen een kleine dertigduizend schepen de Rotterdamse haven aan. Het boek De haven van Rotterdam neemt de lezer mee vanaf de Maasgeul, die vanaf de Noordzee toegang geeft tot de haven, naar het centrum van Rotterdam. Veel grote lucht­foto’s geven een prachtig beeld van die 40 km havenlandschap.

Tussen al die mooie, paginavullende kleurenfoto’s valt een klein zwart witfotootje van een aktetas extra op. Het is de tas waarin waterbouwkundig ingenieur Pieter Caland de ontwerpschetsen met  zich meedroeg van de Nieuwe Waterweg, een rechte lijn naar zee van 4,3 km. In 1872 voeren de eerste schepen via deze route naar de Noordzee. De opkomst van de stoomvaart maakte de Nieuwe Waterweg tot een zinvolle investering, die daarmee het startschot vormde van de moderne haven.

 

Sjouwen

De invloed van dit soort technologische ontwikkelingen op de Rotterdamse haven is groot. Zo stimuleerde de uitvinding van de oliepijpleiding in de jaren vijftig de ontwikkeling van de havengebieden Botlek en Europoort, en de introductie van de container leidde in vijftig jaar tijd tot de aanleg van twee Maasvlaktes in de Noordzee.

Kraantechniek heeft ertoe geleid dat het klassieke handwerk, het sjouwen, uit de haven is verdwenen. En bij APM Terminals in de Prinses Amaliahaven op Maasvlakte 2 zit de machinist helemaal niet meer op de kraan zelf, maar bestuurt vanachter zijn scherm op kantoor drie kranen tegelijkertijd.

De automatisering heeft gevolgen voor de traditionele banen op en rond de terminal. Wordt de havenarbeider de mijnwerker van de 21e eeuw? En wat betekent de opkomst van de lokale maakindustrie, onder meer mogelijk gemaakt door 3D-printers, voor de haven? Die staat namelijk haaks op dat waar de haven zo in uitblinkt: schaalvergroting, een spil zijn in wereldwijde distributie ketens en  massaproductie.

 

Points of interest

Dit soort vragen komt aan bod bij de 36 point of interest waar het boek de lezer langs voert. Daarmee zijn die stukken tekst veel meer dan alleen droge beschrijvingen van die plekken.

Verder zijn er in het boek fraaie infographics, de ontstaansgeschiedenis en havenverhalen te vinden. Ook wordt de Rotterdamse haven, nummer 1 van Europa en nummer 8 van de wereld, in een internationale context geplaatst door die te vergelijken met acht andere wereldhavens.

Dat alles samen zorgt dat De haven van Rotterdam het niveau van plaatjesboek, wat het op het eerste gezicht lijkt te zijn, ruimschoots overstijgt. Het boek geeft letterlijk en figuurlijk een mooi overzicht van de Rotterdamse haven.

tekst Judith Robbe  foto Siebe Swart

 

DE HAVEN VAN ROTTERDAM. WERELD TUSSEN STAD EN ZEE | 272 Blz. | € 49,95