Meten activiteit baarmoeder kan slagingskans IVF verhogen

De slagingskans van IVF kan mogelijk omhoog door voor de implantatie de activiteit van de baarmoeder te meten. Dat blijkt uit promotieonderzoek van Federica Sammali aan de Technische Universiteit Eindhoven. De Italiaanse ontwikkelde nieuwe technieken om samentrekkingen van de baarmoeder te meten. Sammali promoveerde gisteren op haar onderzoek.

Als een koppel (of een vrouw alleen) probeert om zwanger te worden met IVF (in-vitrofertilisatie), dan is succes allesbehalve gegarandeerd. Slechts 19 % van de pogingen resulteert in een voldragen zwangerschap (zie hier alle cijfers over IVF in Nederland).
 

Heftige samentrekkingen

Er kunnen verschillende oorzaken zijn waardoor een embryo dat is geïmplanteerd, wordt afgestoten. Een mogelijke oorzaak zijn te heftige samentrekkingen van de baarmoeder. ‘Op zich zijn die contracties een normaal gegeven bij de vrouw; ze variëren altijd’, zegt Sammali. Maar zijn de samentrekkingen te sterk, dan kan het embryo losraken uit de baarmoederwand en is de zwangerschap al in dit zeer vroege stadium ten einde.
 

 

Elektroden op de buik

Promovenda Sammali onderzocht daarom twee verschillende technieken om de samentrekkingen van de baarmoeder te meten. De eerste werkt met elektroden die op de buik worden aangebracht (zie de foto boven dit artikel) en die de elektrische activiteit meten van de spieren in de baarmoeder. ‘Het bleek lastig om de elektrische signalen van de baarmoeder te meten, doordat er meerdere lagen weefsel tussen zitten. Door slimme signaalbewerking zijn we daar toch in geslaagd.’

De tweede methode is gebaseerd op echografie (ultrasound), een apparaat dat al standaard wordt gebruikt in het ziekenhuis en de IVF-kliniek. ‘Wij hebben deze meettechniek aangepast om een uitgebreide analyse van de complexe bewegingen van de baarmoeder te maken.’ Om deze meettechniek te verbeteren, maakte Sammali ook echo’s van een levende baarmoeder buiten het lichaam (zie de foto hieronder).
 

Menstruele cyclus

Uit een reeks proeven in het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven bleek dat Sammali met de twee technieken samen de verschillende fasen van de menstruele cyclus van vrouwen kan identificeren, waarbij de samentrekkingen van de baarmoeder verschillen in sterkte.

Vervolgens startte ze in het Universitair Ziekenhuis Gent een tweede serie proeven, nu met vrouwen die in een IVF-traject zaten. Hier was het doel om te onderzoeken of de beide technieken kunnen aantonen of een vrouw gunstige of ongunstige baarmoederactiviteit heeft.
 

IVF kans van slagen?

Uit de proeven bleek dat het door een combinatie van de beide technieken mogelijk is om te voorspellen of een IVF-poging kans van slagen heeft, met een betrouwbaarheid van liefst 94 %.

Toekomstig gebruik in de kliniek zou als volgt kunnen werken: wordt er te sterke samentrekking gemeten, dan krijgt de vrouw op dat moment geen embryo geïmplanteerd en is het wachten op het kalmeren van de baarmoeder. De slagingskans is dan veel groter. Ook is het mogelijk medicijnen te geven die de samentrekkingen in sterkte laten afnemen. ‘Een lichte samentrekking is het meest gunstig.’

Sammali verwacht dat het nog even kan duren voor haar technieken tot de IVF-afdeling zijn doorgedrongen. ‘Ik zie geen onoverkomelijke bezwaren, maar we moeten mijn onderzoek eerst herhalen onder een grotere groep vrouwen.’
 

Het promotieonderzoek van Federica Sammali werd financieel ondersteund door NWO. Behalve met het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven en het Universitair Ziekenhuis Gent, werkte zij samen met de bedrijven Twente Medical Systems International, Samsung en Ferring.


Openingsfoto Elektroden op de buik van een proefpersoon meten de elektrische activiteit van de baarmoeder. Foto Sammali et al., Reprod Sci 2018.