Deze zomer voer een bont gezelschap van wetenschappers op het schip MV Ortelius rond Spitsbergen, voor onderzoek aan het rap veranderende klimaat en milieu. Aan boord waren ook onderzoekers van ijs, zowel boven als onder de grond.


Een relatief normaal jaar in de Noordelijke IJszee.’ Het is een wat verwarrende mededeling, zo daags na het beëindigen van een wetenschappelijke expeditie rond Spitsbergen, waar de deelnemers soms zelfs in hemdsmouwen over de veel te warme toendra konden lopen. Maar NASA-satellieten zagen toch echt dat het zee-ijs zich deze zomer in het Arctische gebied ‘redelijk handhaafde’.

Er ligt nog steeds minder ijs rond de Noordelijke IJszee dan het langjarig gemiddelde, maar de gemeten 8,42 miljoen vierkante kilometer drijvend ijs op 17 juli is toch beduidend meer dan wat er de afgelopen jaren is gemeten. 


Geen zij-ijs rond Spitsbergen

Het NASA-nieuws volgt op een reis van tien dagen, waarin een groep Nederlandse wetenschappers totaal nul, noppes, nada, géén zee-ijs meer zag rond Spits­bergen. 

‘Dat is heel uitzonderlijk, zeker in juli’, weet ervaren poolreiziger en expeditieleider Maarten Loonen van de Rijksuniversiteit Groningen. Nadat hij in augustus 2015 voor het eerst een groep wetenschappers onder de vlag van de Scientific Expedition


Arctisch klimaatonderzoek

Edgeøya Svalbard had meegenomen voor onderzoek rond deze eilanden, zo’n zevenhonderd kilometer ten noorden van Noorwegen, organiseerde Loonen dit jaar in juli ‘SEES II’. Vijftig wetenschappers en evenzoveel toeristen scheepten in voor een wetenschappelijke cruise onder leiding van het Arctisch Centrum van de Rijksuniversiteit Groningen, met financiële steun van het Polaire Programma van de nationale onderzoeksfinancier NWO.

Het doel: onderzoek aan het rap veranderende klimaat en het milieu rond Spitsbergen. 


IJsberen gevangen op het land

‘Tijdens de editie van 2015 moesten we regelmatig met de zodiacs (kleine, snelle bootjes) tussen het ijs door laveren om vanaf het schip aan land te komen’, vertelt Loonen. ‘Dit jaar zien we dus een maand eerder al helemaal geen ijs meer. Wel veel meer ijsberen’, voegt hij daar met gemengd genoegen aan toe. ‘Door het ontbrekende zee-ijs zitten de ijsberen als het ware gevangen op het land, waar wij er dus bij ons werk meer last van hebben. Zijn er ijs­beren in de buurt, dan kunnen wij niet aan land.’


MEER LEZEN OVER DE ARCTISCHE EXPEDITIE EN DE ROL VAN INGENIEURS DAARIN?

Lees verder in het oktobernummer van De Ingenieur. Koop de digitale versie voor € 7,50, of neem - met een flinke korting van 25 % - een digitaal jaarabonnement van twaalf nummers voor € 69,-.