Johan ten Houten is elektrotechnisch ingenieur. Tot zijn zestigste werkte hij vooral in de cybersecurity en fraudebestrijding. Nu zet hij zich in voor een wereld die vriendelijker is voor mensen met autisme.
 

Doelen & Drijfveren
De wereld een beetje beter maken, dat is de ambitie van veel ingenieurs. Lees hun persoonlijke verhalen in het dossier Doelen & Drijfveren. 


‘Mensen die op het autistisch spectrum zitten, kunnen op veel plekken prima functioneren. Dat heb ik gezien toen ik in de cybersecurity en later ook in de fraude­bestrijding bij Deloitte werkte. Dingen zoals data-
analyse of patroon­herkenning, kunnen ze zelfs beter dan mensen die niet op het spectrum zitten – generaliserend gesteld dan. Toch gaat het vaak mis en dan dikwijls wegens problemen die eigenlijk vrij simpel op te lossen zijn. Dat steekt mij, vooral omdat ikzelf kinderen heb met ­autisme. Daarom wil ik de wereld autismevriendelijker maken. Ik werkte al als vrijwilliger bij de Nederlandse Vereniging voor Autisme en dit ga nu uitbreiden. Mijn baan heb ik vorig jaar opgezegd.’ 


Lekker weer, hè?

‘Veel mensen met autisme lopen vast of worden ondergewaardeerd. Dat kan vereenzaming veroorzaken. Van de mensen met autisme met een gemiddelde tot hoge intelligentie, zit meer dan de helft werkloos thuis. Dat is treurig, daar wil ik iets aan doen. Vaak zijn simpele oplossingen al voldoende: tijdig en helder communiceren over aanstaande veranderingen bijvoorbeeld. Uiteindelijk heeft iedereen daar baat bij. Mensen met autisme houden niet van verandering. Veel van hen zijn ook niet goed in small talk. “Lekker weer, hè?” vinden ze maar een rare vraag. Dat zie je toch zelf wel? Ik werkte bij een bedrijf waar de arbeidspsycholoog dit soort gesprekjes met een aantal mensen had geoefend. Dat leidde tot een geheel eigen kantoorhumor. Als die mannen elkaar tegenkwamen op de gang, begon de ene over het weer en schoot de andere in de lach. Ik heb een passie voor mensen en weet hoe ik met ze moet omgaan. Niet dat ik de vlotte babbel heb van de autohandelaar die zelfs op de noordpool nog een koelkast kan verkopen, maar ik zie vaak wat goed is voor iemand en wat niet. Dat beïnvloedt mijn stijl van leiding geven en is goed voor het bedrijf: happy people make happy clients, and happy clients make a healthy profit.’


Prikkels

‘Waar ik op hoop, is dat het bewustzijn groter wordt. Ik wil mensen leren hoe je een bedrijf of school autismevriendelijk maakt. Dat gaat bijvoorbeeld om communiceren zonder dubbelzinnigheden en zonder dingen weg te laten die een persoon zonder autisme als vanzelfsprekend beschouwt, maar dat voor iemand met autisme misschien niet zijn. Denk aan tentamenvragen op school, waarbij de leraar er automatisch vanuit gaat dat iedereen begrijpt dat er bij alle antwoorden ook een uitleg moet komen. Daarnaast is het belangrijk dat een werknemer een overvloed aan prikkels kan en mag vermijden. Een verplichte vrijdagmiddagborrel kan bijvoorbeeld te veel zijn aan het einde van de week.’


Certificering

‘Toen ik op LinkedIn had gezet dat ik dit ging doen, kreeg ik veel reacties, zowel van mensen die zelf op het spectrum zitten als van bijvoorbeeld cybersecurity-­bedrijven die zeiden: wij zoeken deze mensen, maar weten niet hoe we ze moeten benaderen. Dat laatste komt doordat HR-medewerkers zelf vrijwel nooit op het spectrum zitten – dan waren ze namelijk nooit HR-­medewerker ­geworden. Wie het zelf niet heeft, leeft in een heel andere wereld. Dan is het lastig te begrijpen. Daarom zou ik willen dat er een vorm van certificering komt. ­Zodat je weet, als er een bordje “autismevriendelijk” bij de voordeur hangt: hier kan ik rekenen op begrip en een autisme­vriendelijke omgeving. En als ik een probleem heb, is er iemand bij wie ik terecht kan en die begrijpt hoe ik in elkaar zit.’  


Tekst: Marlies ter Voorde
Portret: Bianca Sistermans