Initiatief voor testcentrum waterstof-elektrolyse
Nouryon, onderzoeksinstituut voor procestechnologie ISPT, Hanze Hogeschool en diverse andere bedrijven zijn druk doende in Groningen een testcentrum op te richten waar wordt gewerkt aan verbetering van de techniek om met elektriciteit waterstof te produceren. ‘Ons ideaal is dat het testcentrum bijdraagt aan grootschalige productie van electrolysers voor waterstof’, zegt dr.ir. Thijs de Groot van Nouryon, het inmiddels verzelfstandigde AkzoNobel Specialty Chemicals en een van de initiatiefnemers.
Elektrolysers gaan in de toekomst een grote rol spelen om met duurzame stroom waterstof te produceren, zo is de overtuiging van de initiatiefnemers. Maar het ontbreekt op dit ogenblik aan een volwaardige industrie die op grote schaal die elektrolysers kan produceren, inclusief verbeteren en goedkoper maken. ‘We merken het nu we met Gasunie bezig zijn met de voorbereiding van een 20 MW waterstoffabriek. De markt van leveranciers van elektrolysers is helemaal niet ontwikkeld’, zo signaleert De Groot. Dat is ook wel verklaarbaar, want tot nu toe was de goedkoopste manier om waterstof te produceren met zogeheten steam reforming van aardgas, waarbij water en methaan bij hoge temperatuur met elkaar reageren. ‘Waterstof uit elektrolyse is tot nu toe een nicheproduct.’
Nederlandse elektrolyse-industrie
Met de duurzame energietransitie zal dat ingrijpend veranderen, zo voorziet De Groot. Waterstof dient dan als buffer voor de groene stroom, en verder als transportbrandstof en als hulpstof voor allerhande chemische processen. Voor de zomer werd dat ook benadrukt in een manifest van de nieuw opgerichte Waterstof Coalitie, waarin bedrijven als Nouryon, milieuorganisaties en energiebedrijven pleiten voor grootschalige waterstofproductie.
Volgens De Groot biedt dit een unieke kans voor Nederland om een elektrolyse-industrie op te zetten. ‘We hebben de expertise, en moeten die nu gericht gaan inzetten.’ Vandaar het initiatief om te komen tot een testcentrum. Daarbij gaat het om het verbeteren van bestaande elektrolysetechnieken, materiaalgebruik, bouw van de elektroden, geometrie van de cellen, enzovoorts. ‘Het moet een open innovatiecentrum worden waar iedereen met een goed idee aan de slag kan.’
Met die expertise doelt hij onder meer op de hernieuwde belangstelling voor elektrochemie aan de verschillende universiteiten, kennis op het gebied van membranen, ervaring bij zijn eigen bedrijf met alkaline-elektrolyse en van ECN/TNO met PEM-elektrolyse, ervaring van bedrijven met de bouw van brandstofcellen en van producenten van componenten. ‘Internationaal tellen we mee.’
Locatie is er al
De mogelijke locatie is ook al duidelijk. Er zijn afspraken met de Hanzehogeschool om het testcentrum te bouwen op het Energy Transition Centre (Entrance), de proeftuin voor toegepast energieonderzoek in de stad Groningen. ‘We dragen zo ook bij aan het nieuwe perspectief van Noord-Nederland als spil in de waterstofeconomie.’ Momenteel lopen nog bij verschillende instanties subsidieaanvragen. ‘De deelnemende bedrijven hebben ook al substantiële bedragen beschikbaar gesteld’, zo benadrukt De Groot. Dat zijn op dit ogenblik behalve Nouryon, ISPT en ECN/TNO ook Gasunie, Shell en Yara, en verder doen Groningen Seaports, de Rijksuniversiteit Groningen en de Hanzehogeschool mee aan het initiatief. Nog voor het eind van het jaar verwacht De Groot meer duidelijkheid. ‘Verloopt dat positief, dan kunnen we in 2019 met het testcentrum aan de slag.’
Openingsfoto: Elektrolyser van Nouryon in Noorwegen. Foto Nouryon.
