Trui uit, trui aan. Door de dag heen moeten we onze kleding nogal eens aanpassen bij de veranderende temperatuur. Dat kan anders.

In de toekomst wordt dat misschien een kwestie van je kleren binnenstebuiten trekken. Chinese onderzoekers hebben namelijk een textielsoort uitgevonden die de drager naar keuze warm of koel houdt, afhankelijk van de kant die naar buiten wordt gedragen.

Bij proeven in de zon lieten de onderzoekers van Zhejiang University en Westlake University zien dat de temperatuur onder de nieuwe stof 8,1 graden Celsius méér steeg dan onder een lap zwarte katoen. Dat was met de verwarmende kant boven. Als de stof werd omgekeerd, daalde de temperatuur juist zes graden meer dan onder witte katoen.


Speciale coating

Het nieuwe textiel is gemaakt van vezels van de kunststof expanded polytetrafluorethylene (ePTFE). De vezels aan de voor- en achterkant van de stof zijn daarnaast van een speciale coating voorzien.

De coating aan de ‘koelende’ kant is een poreuze structuur van de kunststof polymethylmethacrylaat (PMMA, ook bekend van plexiglas).


Infrarood

De poriën hierin hebben een doorsnee die ongeveer overeenkomt met één golflengte van infrarood licht. Daardoor kan dat licht er gemakkelijk doorheen bewegen: het buigt om obstakeltjes heen en wordt niet teruggekaatst.

Op die manier kan de warmte die ons lichaam uitstraalt als infrarood licht, gemakkelijk door de stof heen naar buiten.


Koelend kledingstuk

Maar zonlicht bestaat juist vooral uit andere golflengten dan infrarood. Dat licht past niet goed door de poriën en wordt teruggekaatst. Zo ontstaat dus een koelend kledingstuk.

Het is anders als de verwarmende kant naar buiten wordt gedragen: de coating aan die kant bevat nanodeeltjes van zink en koper, die zonlicht goed absorberen en het weer uitzenden als infrarood licht. 

Dat licht heeft geen moeite om de huid van de drager te bereiken, die dus lekker warm kan worden.

kleding thermisch
Op een thermisch beeld is te zien hoe het nieuwe textiel lichaamswarmte binnenhoudt (boven) of zonnewarmte weerkaatst (onder). 


Goedkoop

Volgens de Chinezen is hun materiaal gemakkelijk en goedkoop te produceren, en ademt het even goed als katoen.

Als extra brachten ze een thermo-elektrische generator in de stof aan, die het temperatuurverschil tussen de twee kanten gebruikt om een stroompje op te wekken. Daarmee is dan bijvoorbeeld een telefoon op te laden.


Omkeerbare daken

Er bestaan al materialen voor gebouwen die op dezelfde manier koelen als het nieuwe textiel, bijvoorbeeld voor daken van woningen in warme landen.

Omkeerbare daken die naar believen kunnen koelen of verwarmen, zijn voor zover bekend nog niet voorgesteld.


Tekst: Timo Können
Beeld: Nano Letters