Een Nederlands softwarebedrijf heeft samen met het UMC Utrecht een app ontwikkeld voor de HoloLens, waarmee een neurochirurg driedimensionale beelden voorgeschoteld krijgt van het brein dat zij gaat opereren. Dit helpt bij de voorbereiding van de operatie en maakt tijdens de operatie het navigeren naar de juiste locatie gemakkelijker.

Read this article in English

De app is het werk van softwareontwikkelaar InfoSupport en het Brain Technology Institute dat aan het UMCU is gelieerd. Zij hebben onlangs een pilotproject afgerond, waarin ze hebben laten zien dat de app goed werkt en stabiel draait. De neurochirurgen die bij het project betrokken zijn, geven allemaal aan dat ze de app goed kunnen gebruiken als hulpmiddel bij operaties.

De Microsoft HoloLens (zie foto rechts) is een augmented reality-bril waarmee de gebruiker 3D-projecties ziet die bovenop de werkelijke wereld zijn geprojecteerd. De projecties zijn werkelijk 3D; je kunt er omheen lopen en dan zie je alle kanten van het geprojecteerde voorwerp (lees: 'HoloLens voegt hologrammen toe aan werkelijkheid').
 

Driedimensionaal

Het belangrijkste winstpunt van de app is dat de drager van de HoloLens, meestal de neurochirurg, voor het eerst driedimensionale beelden van het brein te zien krijgt. In het ziekenhuis wordt nu nog gewerkt met tweedimensionale beelden van het brein – CT- of MRI-scans, of allebei – op basis waarvan een hersenchirurg de operatie voorbereidt. ‘Dat is een geavanceerd systeem, maar het blijft tweedimensionaal. Daarnaast is het erg kostbaar’, zegt neurochirurg Tristan van Doormaal van het UMC Utrecht, mede-initiatiefnemer van de app, in een persbericht.

Op basis van de in het ziekenhuis gemaakte scans maakt de nieuwe applicatie een 3D-hologram van het brein van de patiënt, met daarop ook bloedvaten en afwijkende weefsels, zoals een tumor. Met behulp van een aantal markers projecteert de software deze onderdelen heel precies op de patiënt. Dit moet ervoor zorgen dat de chirurg nog beter voorbereid de operatie ingaat en bepaalde moeilijke onderdelen van de operatie beter kan uitvoeren.
 

Opleiding

Behalve bij het uitvoeren van operaties is de app ook bedoeld voor de opleiding van neurochirurgen en het geven van voorlichting aan de patiënt en zijn familieleden. Betrokkenen vinden het steeds belangrijker om vooraf te weten wat er precies gaat gebeuren bij een ingreep. Met behulp van een hologram is het veel eenvoudiger om de patiënt en familieleden vanuit een driedimensionaal beeld te laten zien waar zich een probleem bevindt in de hersenen en welke handelingen er tijdens de operatie nodig zijn, aldus het persbericht.

Naast het live projecteren van driedimensionale beelden in de HoloLens, hebben de bouwers van de app nog iets bijzonders voor elkaar gekregen. Ze slaagden erin om meerdere HoloLens-brillen aan elkaar te koppelen. Daarbij bedient één drager de app, maar kunnen de dragers van de andere brillen wel meekijken, en dat ook nog vanuit verschillende hoeken. Juist deze functie klinkt interessant voor gebruik in het onderwijs.
 

Uitgebreid testen

De nieuwe app is nog niet zover dat hij in de operatiekamer kan worden gebruikt. De eerstvolgende stap is dat chirurgen de software uitgebreid gaan testen. Daarbij komen naar verwachting nog beperkingen van de HoloLens aan het licht, die onder meer in samenwerking met Microsoft zullen worden opgelost. ‘De HoloLens beeldt een hologram bijvoorbeeld altijd af vóór een ander, nieuw voorwerp dat het beeld in komt, zoals de handen van de chirurg. Dat is nu niet werkbaar, dus dat moeten we oplossen’, zegt Max Verhorst van InfoSupport. Daarna kunnen de makers van de app certificering aanvragen, oftewel goedkeuring voor gebruik in het ziekenhuis.
 

Simuleren

Parallel werkt InfoSupport ook al aan nieuwe onderdelen van de app, zodat ook het volledig simuleren van een operatie mogelijk wordt. Verhorst: ‘Je kunt nu al met meerdere artsen naar hetzelfde brein kijken, maar de wens is heel duidelijk om een operatie te kunnen voorbereiden. Dus als je voor een ingreep een klemmetje moet zetten, dan willen de artsen dit eerst simuleren. Dan wordt namelijk meteen duidelijk of de klem gaat passen en of hij het beste via links of via rechts wordt aangebracht.’
 

Goedkoper

InfoSupport hoopt de nieuwe app breed toegankelijk te kunnen maken voor ziekenhuizen. In eerste instantie in moderne, Westerse ziekenhuizen, maar op termijn kan de technologie juist ook voor in zich ontwikkelende landen interessant zijn. De bestaande systemen voor neuronavigatie kosten rond de half miljoen euro. ‘Dan is onze applicatie met een paar HoloLens-brillen aanzienlijk goedkoper’, aldus Verhorst. Een HoloLens kost momenteel ongeveer 3.000 euro.

Openingsbeeld InfoSupport