De Haven van Rotterdam gaat een systeem testen, SEAGULL Surveillance, om bewegingen op en rond het water te registreren met een geautomatiseerd logboek. De hoop is dat het systeem helpt bij het opsporen van illegale activiteiten.

 

Een schip dat de haven binnenvaart en korte tijd later alweer vertrekt. Een schip dat met ongewoon hoge snelheid wegvaart. Het kunnen aanwijzingen zijn dat de bemanning van zo’n schip iets doet dat niet in de haak is. Illegaal vissen, de smokkel van goederen, drugs of zelfs mensenhandel. In een haven zo groot als die van Rotterdam komen dat soort dingen voor. De autoriteiten, zoals politie en douane, zijn voortdurend bezig om illegale zaken op te sporen.

De Haven van Rotterdam gaat de komende periode SEAGULL Surveillance testen, een softwarepakket dat op camerabeelden helemaal automatisch scheepstypen kan herkennen, evenals de snelheid waarmee het schip vaart. Op die manier bouwt de software volledig autonoom een logboek op van de scheepsbewegingen die op camerabeelden te zien zijn.

SEAGULL Surveillance is als het ware een extra paar ogen

Een grote haven als Rotterdam heeft heel veel camera’s die door mensen van verschillende instanties in de gaten worden gehouden’, zegt Jasper Wognum van het bedrijf BrainCreators, dat SEAGULL Surveillance ontwikkelde. ‘Maar het is lastig om steeds al die camera’s tegelijk in de gaten  te houden. Veel incidenten worden daardoor gemist. ‘SEAGULL Surveillance is als het ware een extra paar ogen.’

Die ‘extra ogen’ zijn bestaande camera’s op enkele strategische locaties, waar veel schepen langskomen. De haven wil weten of de software goed werkt voor het ondersteunen van de mensen die het scheepvaartverkeer in de gaten houden. Wognum: ‘Maar ook voor ons zal dit project heel leerzaam zijn. Wij hebben nog niet eerder in zo’n grote haven gewerkt.’
 

Scheveningen

De Haven van Rotterdam wil nog geen vragen beantwoorden, aangezien het project pas net is begonnen. De haven van Scheveningen, eigendom van de gemeente Den Haag, daarentegen heeft al anderhalf jaar ervaring met het SEAGULL Surveillance-systeem en was zelfs betrokken bij de ontwikkeling van SEAGULL Surveillance door BrainCreators.

‘Het is een mooie aanvulling op onze systemen’, vertelt Roel de van der Schueren, Havenmeester in Scheveningen, dat als kleine haven een proeftuin voor maritieme innovatie wil zijn. ‘Grote schepen van de commerciële vaart melden zich van tevoren bij ons aan, maar kleinere schepen hoeven dat niet te doen. Die ziet SEAGULL allemaal, ook ’s nachts.’

De verkeersleider in een haven zal echt verdachte zaken altijd melden aan de politie, zodat die gepaste actie kan ondernemen, zegt De van der Schueren. ‘In de toekomst zou dit misschien automatisch direct vanuit het systeem kunnen. Dat doen we nu niet; de verkeersleider zit daar nog tussen.’
 

Impressie van het dashboard van SEAGULL Surveillance. Het type schip is herkend en wordt vastgelegd in de database, samen met tijdstip en snelheid. Illustratie SEAGULL Surveillance

 

Statistieken opbouwen

SEAGULL Surveillance bouwt ook statistieken op van de schepen die een haven in- en uitvaren. In een week meerden ‘een x aantal’ plezierjachten aan en kwamen er zoveel patrouilleboten langs; het is allemaal uit het systeem te halen. De van der Schueren: ‘Dat is voor ons waardevol, want zo zien we hoe de haven wordt gebruikt en wie ons publiek is, zodat we onze klanten nog beter kunnen bedienen. Tot nu toe ging dat vaak op gevoel, maar met zo’n systeem kunnen we dat gevoel staven.’
 

Privacywetgeving

Voor alle duidelijkheid: het SEAGULL Surveillance-systeem identificeert geen schepen; dat zou in strijd zijn met de privacywetgeving. Het koppelt enkel scheepstype aan een tijdstip, een locatie en een snelheid, en slaat die gegevens op in een database. De beelden blijven vier weken bewaard, zodat in die periode bijvoorbeeld indien nodig de politie erin kan zoeken.

‘In ons systeem zitten geen videobeelden. Die staan elders bij de klant. Ons systeem levert een waarschuwing op het moment dat er iets gebeurt wat de gebruiker van SEAGULL Surveillance als risicovol heeft aangemerkt. Het is vervolgens aan opsporingsinstanties om daarmee aan de slag te gaan’, zegt Wognum.
 

Terroristen

Wognum denkt dat er meer plekken zijn waar het SEAGULL Surveillance-systeem meerwaarde kan hebben. Bijvoorbeeld om windparken in de gaten te houden, of kritische infrastructuur. Die laatste groep zijn ook locaties die aantrekkelijk kunnen zijn voor terroristen om een aanslag te plegen. ‘Denk aan een grote waterkering, zoals de Thames Barrier, die zou je in de gaten kunnen houden.’