De liefde voor ouderwetse mechanische techniek is Jesse van Dongen niet vreemd. Die zet hij nu in voor de bouw van een trillingsvrije detector van zwaartekrachtgolven.

 

Naam: Jesse van Dongen
Leeftijd: 34
Opleiding: werktuigbouwkunde, TU Delft
Functie: promovendus, Nikhef

 

Hij werkte aan megaprojecten voor CERN, zoals een detector die deeltjes moet volgen die ontstaan bij hoogenergetische botsingen, maar het zijn toch de ouderwetse werktuigbouwkundige concepten die hem het meest aanspreken: stangen, veren en hefbomen. ‘Het liefste zou ik een stoommachine bouwen waarin je alles ziet bewegen’, zegt Jesse van Dongen van Nikhef in Amsterdam, die graag sleutelt aan fietsen en brommers.
 

Trillingsvrije spiegels

Hij is nu bezig met zijn promotieonderzoek en werkt aan een cruciaal onderdeel van een toekomstige detector van zwaartekrachtgolven: trillingsvrije spiegels. Laserbundels kaatsen heen en weer tussen deze spiegels in gangen van een paar kilometer lang. Komt er een gravitatiegolf langs, dan rekt de wereld iets uit en krimpt daarna weer in.

Om dat te meten, is behalve mechanische topsport ook de meest fijnzinnige detector aller tijden nodig. ‘Neem de afstand van de aarde naar de zon en leg daarnaast een tiende van de diameter van een atoom. Dat is de relatieve rek die we willen kunnen meten’, zegt Van Dongen.

Het verzinnen van slimme mechanismen vind ik echt het leukste werk

Diep onder de grond

Omdat zelfs de beoogde detector deze gevoeligheid niet haalt, moet hij diep onder de grond komen, in bijvoorbeeld Zuid-Limburg, Italië of Duitsland. Daar dringen trillingen van buiten het minste door. Maar dan nog is een voorbijrijdende truck een probleem dat met trillingsisolatie moet worden opgelost.

‘Zelfs golven die honderd kilometer verderop op de kust slaan, vormen een probleem’, zegt Van Dongen. Het is nu aan hem om slimme mechanismen te verzinnen voor het zo trillingsarm ophangen van de meetspiegels. ‘Dit vind ik echt het leukste werk.’
 

Studio in computergaming

Behalve slimmigheden ontwerpen draagt Van Dongen ook graag zijn kennis over aan jonge mensen. ‘In sommige perioden had ik wel acht stagiaires per jaar. Ook vertel ik graag op beurzen wat ik met mensen hun belastinggeld heb gedaan.’

Jaren terug startte hij een bedrijfje dat games ontwerpt. ‘Met een groepje pasten we al een tijdje de levels van een bestaande game aan. Daar kwam een eigen studio uit voort in computergaming in Cornwall, Engeland. Die bestaat nog steeds en heeft succes. Ik ben er weer uitgegaan, het was een leuke ervaring om daar een jaar te wonen en te werken, maar ik miste de techniek.’
 

Alle talenten leren kennen? Kijk in het dossier Techniektalenten 2023.


Foto: Robert Lagendijk